Spiksplinternieuw ligt hij voor me, de Elke Dag Nieuw agenda. Met voorin een mooie pagina voor ‘terugblikken op 2021’ en ook heel veel pagina’s waarop je doelen kunt schrijven. Ik kan er zo een aantal bedenken. Ongetwijfeld heb ook jij dingen die je het komende jaar graag weer anders zou willen doen. Waar je in wilt groeien, prioriteiten die je wilt stellen. Je hebt het verlangen om je kinderen nog veel meer te onderwijzen, voor te leven en te vormen naar het Woord van God. Naast het onderhouden en werken aan je huwelijk heeft dat wel de hoogste prioriteit. Maar de praktijk… is vaak zo weerbarstig. Op papier staat het mooi. In je hoofd kun je ook honderden goede ideeën hebben, maar om ze daadwerkelijk in je gezin toe te passen vraagt vaak wel wat meer.

Energie voor het moeder-zijn

Vooral in die periodes waarin je zo ‘geleefd’ kunt worden. Ik denk aan de lockdown van vorige winter. De kinderen thuis, werk wat wel gedaan moest worden. Toch heb ik juist toen veel geleerd. Mede dankzij “coach Willem”. Er was gevraagd of ik een coachingstraject wilde doorlopen, wat voor ons beiden veel heeft opgeleverd. De belangrijkste les die ik daaruit heb geleerd: Blije mama, blije kinderen. De hulpvraag waarmee we aan de slag zijn gegaan had te maken met de balans tussen dingen die energie vragen en dingen die energie geven. En al snel ontdekte ik dat het bij mij niet in evenwicht was. Ik wil graag werken aan de ‘hogere doelen’ (geloofsopvoeding van onze kinderen, groeien in ons huwelijk, dicht bij de Heere leven) maar ik heb echt moeten leren dat het zorgen voor jezelf daar alles mee te maken heeft. En dat het andersom ook geldt: vermoeide, mopperende mama, mopperende kinderen. En hoeveel beteken ik dan voor hen? 

Daarom dit praktische blogartikel, bedoeld om je aan te sporen om op zoek te gaan naar de goede balans, zodat je je energie in de juiste dingen kunt stoppen. En daarom vraag ik Willem om tips en handvatten voor moeders die ook in het nieuwe jaar graag meer energie overhouden, voor dingen die echt waarde hebben. Opdat Zijn Koninkrijk kome!

Veel mensen beginnen hun jaar met goede voornemens. Is de start van een nieuw jaar een goed moment om jezelf doelen te stellen? 

Het einde van het jaar is op zich een mooi excuus voor wat extra zelfreflectie (alhoewel je dat natuurlijk altijd kunt doen) en dan is het logisch dat je dingen tegenkomt die je graag anders wilt. Het probleem is echter vaak dat puur het opschrijven van die doelen nog nergens toe leidt. Meestal komen je goede voornemens niet uit en leveren ze uiteindelijk vooral frustratie op. Zeker als je verwacht dat per 1 januari opeens anders is. Dat is niet zo. Jij bent nog steeds jij, met je bekende omgeving, je bestaande patronen en dezelfde problemen. Als je verwacht dat je spontaan allerlei doelen bereikt terwijl verder alles hetzelfde blijft, kom je meestal bedrogen uit.

Als goede voornemens niet werken, hoe kom ik dan wel tot dat doel dat ik voor ogen heb? 

De eerste twee vragen die je moet stellen zijn: 

1. Is mijn doel wel echt belangrijk?
2. Heb ik de invloed om dat doel te bereiken? 

Dat klinkt misschien simpel, maar vooral bij vraag twee gaat het vaak mis omdat we voor onze doelen onbewust vaak ook verandering van anderen verwachten, terwijl we daar geen directe invloed op hebben. Je hebt bijvoorbeeld het doel: “In 2022 wil ik dat er in ons gezin geen ruzie is”. Dat kun je wel willen, maar zelfs als jij je perfect zou gedragen en een geweldig voorbeeld zou zijn, heb je niet de invloed om te voorkomen dat anderen ruzie maken in je gezin. En dus is dat doel een recept voor frustratie. Het is beter om je doel dicht bij jezelf en realistisch te houden. Bijvoorbeeld “Ik wil in 2022 beter luisteren en anderen echt begrijpen in plaats van direct een mening te hebben”. Dat zorgt waarschijnlijk ook voor minder ruzie, maar is veel haalbaarder. 

Vervolgens is het goed om te beseffen dat je een doel bereikt door te doen. Je kunt wel graag willen dat je een betere luisteraar wordt, maar dat gebeurt pas als jij de juiste verandering in gang zet. Doe dus vooral de juiste dingen. En zie het vervolgens als een experiment. Als jouw acties niet blijken te werken, probeer dan wellicht iets anders. Of als blijkt dat er externe factoren zijn die er voor zorgen dat je jouw doelen niet haalt, kijk dan of je daar iets mee kunt, of dat je je doel misschien los moet laten.

En ja, dat kost waarschijnlijk even extra tijd en energie. Zeker in het begin, als je nog weinig resultaten ziet. Kies dus vooral in het begin voor activiteiten die je wel dichter bij je doel brengen maar die je niet al te veel energie kosten en die je lang kunt volhouden. En zorg tegelijkertijd dat je je ook genoeg dingen doet waar je energie van krijgt. Zo houdt je een goede balans.

Veel ouders herkennen het gevoel ´geleefd te worden´, zeker in een periode van een lockdown. Hoe kun je dat voorkomen? 

Bijna iedereen heeft ergens een ‘kantelpunt’ waar het leven zo druk wordt dat je het overzicht verliest en in een soort overlevingsmodus komt waar je alleen nog maar met korte termijn dingen bezig kunt zijn. Soms kun je plotseling over dat kantelpunt worden geduwd als er onverwacht veel van je gevraagd wordt, bijvoorbeeld tijdens de lockdown.

De eerste stap om hieruit te komen is een stuk bewustwording. Daarin is het belangrijk dat je eerlijk bent naar jezelf en luistert naar je lichaam en gevoel. Hiervoor moet je misschien voor jezelf toegeven dat je niet zo draagkrachtig bent als je had gewild, maar het heeft geen zin om maar te doen alsof er niks aan de hand is; daar los je het probleem niet mee op.

De volgende stap is om -liefst samen met je man of anderen- na te denken over de drukke situatie en proberen te bedenken hoe je weer uit die ‘ik-word-geleefd’ situatie kunt komen. Dat gaat vaak in twee stappen. Eerst zorgen dat je snel meer lucht en energie krijgt zodat je weer normaal na kunt denken. En daarna een plan opzetten voor de lange termijn, om het probleem blijvend op te lossen en voor de toekomst te voorkomen.

Het voorkomen van een ‘ik-word-geleefd’ situatie heeft vooral te maken met het kennen -en accepteren!- van je eigen grenzen, en weten wat je moet doen als je dreigt over je grenzen heen te gaan. 

Hierbij zul je vaak een beroep moeten doen op anderen, wat betekent dat je ook daarin dus moet durven toegeven dat je niet alles kunt en de hulp van anderen moet kunnen accepteren. Dat toegeven van onze ‘zwakte’ is voor ons vaak niet makkelijk: we willen immers graag sterk zijn. Het liefst willen we een voorbeeld-ouder zijn en een voorbeeld-gezin waar iedereen jaloers op is. Maar laat dat los. Perfectie is onhaalbaar, en de perfecte plaatjes op sociale media zijn ook maar schone schijn. 

Het is beter een ouder te zijn die het beste zoekt voor zijn of haar gezin dan iemand die vooral druk is met de doen alsof alles geweldig is, en intussen zichzelf en gezin tekort doet.

Heb je een praktische tip waar we gelijk vandaag al mee aan de slag kunnen? 

Ik denk het wel. Voor het instandhouden van een gezonde energiebalans is het essentieel dat je lichaam en hoofd goed op kunnen laden. Dat betekent dat je genoeg moet slapen, en ook overdag een momentje hebt waar je je hoofd leeg kunt maken. 

Als je op dit moment niet genoeg goede slaap hebt, dan is het goed om daar als eerste naar te kijken. 

• Doe geen zware lichamelijke activiteit op de avond; drink richting de avond geen koffie meer (de cafeïne blijft tot 12 uur in je bloed zitten), en breng je hoofd en lichaam richting bedtijd steeds meer tot rust. 
• Voorkom ook dat je ‘s avonds naar blauw licht kijkt: het ritme van je lichaam is namelijk afgestemd op het zien van blauw licht (wat in zonlicht zit) om te bepalen wanneer het dag en nacht is. Als je dus naar blauw licht kijkt -meestal via beeldschermen-, denkt je hoofd dat het nog dag is, en kom je niet in een slaapmodus. Als je toch echt naar beeldschermen wil kijken, gebruik dan een gratis blauwlichtfilter zoals f.lux om te zorgen dat je beeldscherm ‘s avonds geen blauw licht meer uitzend. Geloof me, nadat je die geïnstalleerd hebt wil je nooit meer anders. Ook op je telefoon (Android en iOS) zitten blauwlichtfilters die je eenvoudig aan kunt zetten.
• Voor overdag adviseer ik om elke dag een half uurtje te wandelen. Beweging is echt heel goed voor je. Het verlaagt stress, zorgt voor een betere nachtrust en heeft allerlei andere gezondheidsvoordelen. 
• Naast de rustmomenten helpt het ook om wat minder streng voor jezelf te zijn. Niet alles moet. En de dingen die je doet hoeven niet perfect. Probeer jezelf vrij te maken van de opgelegde druk van jezelf en anderen. Dat is overigens niet makkelijk: misschien wil je anderen en jezelf niet teleurstellen, en voelt het als falen wanneer dingen niet lukken of als je om hulp vraagt. Maar besef dat dit gevoel van falen ook maar een emotie is. En dat jij meer bent dan het stemmetje in je hoofd dat steeds zegt dat jij alles moet doen en dat alles perfect moet. Laat het stemmetje lekker praten, maar luister er vooral niet altijd naar.
• Doe in plaats daarvan wat goed is voor jezelf en voor je gezin. Zorg goed voor jezelf en vraag om hulp als dat nodig is. Wees eerlijk naar jezelf en bespreek je situatie met anderen. Geef vervolgens dingen uit handen, en zorg dat je weer in een situatie komt waarin je ‘s ochtends met goede energie wakker wordt, in plaats van dat je je al opgebrand voelt voordat de dag begint. 

Het grotere doel

Dank aan Willem voor de informatie en de praktische tips. Veel van deze dingen hebben mij erg geholpen. Alleen al het inzicht in mijn eigen grenzen heeft me erg geholpen. En dat heeft in mijn gezin ook veel positiefs opgeleverd. Niet dat ik er nu nooit meer over mijn grenzen heen ga, maar ik herken het sneller wanneer het gebeurt, weet wanneer ik op de rem moet trappen en hoe ik dan zo snel mogelijk weer in balans kom. Ik ga mijn agenda vullen met haalbare doelen. Waarbij ik niet alleen gericht ben op het gezin, maar ook ruimte maak om voor mezelf te zorgen. 

De Heere kent ons helemaal. Hij heeft ons gemaakt. Hij weet wat we nodig hebben. Hij legt ons geen last op die te zwaar voor ons is. Hij wil niet dat we zoveel goede dingen doen dat we daarmee slecht voor ons lichaam zorgen. En Hij zegt het: Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven (Matth. 11:29). Ik wens je toe dat je mag leren rusten van je werk én rust mag vinden in Hem.