“Mam, wat hebt u liever? Sterven bij een aardbeving of omdat een haai u opgegeten heeft.” Oei, die vraag had ik niet verwacht. Alhoewel ik hem wel gelijk kan plaatsen. Gisteren het verhaal van een zeilster die aangevallen werd door een haai. En een uur geleden de aardbeving die ons het huis uit deed rennen. Wij kwamen er met de schrik vanaf. Maar elders in het land vonden veertien mensen de dood.

Wezenlijk thema

Voor mijn tienjarige zoon is de vraag belangrijk. Ik zie het in zijn ogen. Ik kijk hem even onderzoekend aan en zeg dan: “Volgens mij maakt het niet zo uit. Alhoewel, ik heb nog nooit gezeild op de oceaan en ik ben het eigenlijk ook niet van plan om te gaan doen. Dus de kans dat een haai mij opeet is niet echt groot.” Zoonlief knikt begrijpend. Zo doen we dat. Zware thema’s vermengen met een stukje humor. Niet om het te bagatelliseren, wel om het behapbaar te maken.

De dood is een wezenlijk thema in het leven van onze kinderen. Een handvol aardbevingen die ons midden in de nacht op straat deden staan. Gewoon, voor de zekerheid. De 22-jarige oom van hun beste vriend die doodgeschoten werd. Net zoals de 23-jarige oom van onze oppas. Een drugsbende voor onze poort. Een inval bij de buren, waarbij tien wapens gevonden werden. Zware gebeurtenissen.

Veilige wereld

Ik herinner me een tijd waarin ik alles wat de met de dood te maken had, ver van mijn bed wilde houden. En als het toch langs kwam, dan moest het op de W.G. van der Hulst manier. Mooie, zachte woorden met een boodschap van hoop. Maar het was niet weg te houden. Het zoontje van mijn broer, het dochtertje van mijn neef, de moeder van mijn man, onze miskraam, opa’s, oma’s en ooms. Want na de zondeval is de dood namelijk in de wereld gekomen. Ten dage als gij daarvan eet, zult gij sterven.

En toch, het is mogelijk, doen of alles goed is en zo zal blijven. Een overzichtelijke wereld creëren. De krant niet lezen, de radio niet aanzetten, het nieuws niet kijken. Vroeg de gordijnen dichtdoen, kaarsjes aansteken, lekkernijen op tafel zetten. Zekerheden inbouwen door verzekeringen af te sluiten, een spaarpot te hebben en je huis onderhoudsvrij te maken.

Het is een schijnwereld. Want het leven is betrekkelijk.

De betrekkelijkheid van het leven, dat heeft Ecuador me geleerd. Een aardbeving die mij doet schudden in mijn bed. Het gevaar in het verkeer. Overleden gemeenteleden door gebrek aan goede hulp. Een schietpartij waar je misschien ineens tussen komt te zitten. Gedenk o Heer, hoe zwak ik ben, hoe kort van duur. En tegelijkertijd ook de troost: Mijn tijden zijn in Uw hand. En daarom hoef ik niet bang te zijn.

Sterven gewin

Als ik nou ooit weer terug naar Nederland zal gaan, zal ik dit dan kwijt raken? In een land waar zoveel maakbaar is? Waar de dood soms nog zo ver weg is? Alhoewel, zijn daar ook geen grote veranderingen? Een coronacrisis die het land op alle mogelijke manieren uit balans bracht, enorme gasprijzen waardoor veel huishoudens letterlijk in de kou zitten, schietpartijen die steeds vaker het nieuws halen.

Paulus zegt in de brief aan de Romeinen dat het ganse schepsel zucht als in barensnood. Dat was toen en is nu nog steeds. Misschien zelfs nog wel heviger. Maar hij zegt nog meer: Het leven is mij Christus, het sterven is mij gewin. De dood heeft niet het laatste woord.

De vragende ogen van mijn zoon vragen om meer dan een luchtig antwoord. “Als de Heere Jezus in je hart woont, maakt het niet uit of je sterft door een haai of een aardbeving. Je mag dan voor altijd bij Hem zijn.”

Weer knikt hij begrijpend. Pakt zijn bal en schopt hem weg: “Ik ga voetballen.”