Mama dumpt de smartphone!

 

 

Het is zover. Onoverkomelijk. Ik geef het toe. Ik ben verslaafd. Er zullen vast mensen zijn die nog meer bezig zijn met hun smartphone dan ik, maar de signalen zijn niet te negeren: ik ben drukker met mijn telefoon dan goed voor ons is. Ik stel steeds maar uit om erover te schrijven, maar het wordt tijd om de confrontatie aan te gaan.

Voor zover ik weet zit er 24 uur in een dag. Gezien het feit dat ik maximaal 7 uur daarvan slapend doorbreng, blijven er 17 uren over om dingen te doen. Mijn taken uit te voeren. Missies te volbrengen. Waarom lukt er dan zo weinig? Waarom heb ik dagen dat ik niets nuttigs doe? Waar gaat mijn tijd naar toe?? Ik besloot de proef eens op de som te nemen en een paar dagen te gaan tijdschrijven. Ik hield een paar dagen nauwkeurig bij wat ik deed en hoeveel tijd ik daar aan besteedde.

Tijdschrijven

Na 5 dagen tijdschrijven, ontdekte ik een aantal belangrijke dingen. Het meest opvallende vond ik wel: gemiddeld 57 minuten per dag van Niet Noodzakelijk Smartphone Gebruik. Je maakt bij tijdschrijven je eigen categorieën en ik voelde al wel aan dat dit een aparte categorie verdiende. Het valt niet helemaal te scoren, want het is zo vaak “even checken” of er nog iets nieuws is. Dat is soms een paar seconden, soms een paar minuten. Zo vaak, dat het niet te onthouden valt. What’s App en Pinterest zijn bij mij de meest gebruikte apps. En even nieuws lezen, dat doe ik ook veel vaker dan nodig is.

Als dat zou betekenen dat ik ongeveer 57 minuten per dag mijn ogen op het schermpje gericht heb, zou dat nog een beetje meevallen. Maar nee, er bestaat ook nog zoiets als “Wel Noodzakelijk Smartphone Gebruik”. Een recept opzoeken tijdens het koken, even kijken tot hoe laat de supermarkt open is, een nieuwe winterjas zoeken voor dochterlief op Marktplaats, mijn verkoopaccount checken op bol.com, de weersverwachting voor morgen opzoeken, Google Maps voor navigatie, betalingen doen via de Rabobank App… Allemaal min of meer noodzakelijke dingen die er voor zorgen dat ik veel te veel tijd doorbreng met mijn telefoon in mijn hand. En o ja, soms bel ik er ook nog mee.

Wat is eigenlijk het probleem?

Het is toch super handig om dat allemaal via je telefoon te kunnen regelen? Dingen zijn veel efficiënter geworden. Om even het voorbeeld van die jas te gebruiken: ik zou heel wat kledingbeurzen en tweedehands winkels moeten afstruinen om een gelijk aanbod aan jassen in de juiste maat te kunnen vergelijken. En wat het recept betreft: hoeveel kookboeken zou ik niet nodig hebben zonder internet binnen handbereik?

1 . Mijn telefoon leidt me af. Niet een beetje, niet heel veel, maar hij leidt me echt ontzettend af! Ik heb al geen enorm groot concentratievermogen, maar als ik dan eens in de “flow” ben en lekker hard aan het opruimen ben zie ik ineens mijn telefoon liggen… Even checken… En voor ik het weet sta ik minutenlang over het aanrecht gebogen en heb ik helemaal geen zin meer om aan de slag te gaan. Of ben ik met de kinderen aan het knutselen, hoor ik mijn telefoon trillen. Een appje van m’n schoonzus die een fotootje van haar zoontje doorstuurt. Even reageren, hé er komt nog een ander berichtje van een vriendin binnen, even reageren, ik zie ook een reactie van iemand op mijn Marktplaats advertentie, ze wil graag een extra foto zien, die ik meteen even maak en naar haar doorstuur. “Maaama, komt u helpen? Ik weet even niet meer hoe het verder gaat!” En ik hoor mezelf (weer) zeggen: “even wachten meiden, ik ben even bezig…”

 

2. Als ik op mijn scherm tuur ben ik onbereikbaar. Het cliché zegt dat vrouwen in tegenstelling tot mannen twee dingen tegelijk kunnen. Nu geldt dat bij mij wel voor sommige dingen, maar zeker niet voor “smartphonen”. (Is daar eigenlijk geen woord voor? Dat wordt toch tijd! Ik smartphoon, jij smartphoont, wij smartphonen?) Als ik smartphoon ben ik onbereikbaar. Het maakt niet uit wat ik daar precies doe, in die wereld achter mijn scherm, ik vind het dan gewoon niet prettig om gestoord te worden. En wat jammer eigenlijk, om dan zoveel tijd onbereikbaar te zijn voor onze 3 kindertjes en me te laten afleiden van mijn belangrijkste taak: onze kinderen opvoeden en hen een warm en veilig thuis geven! Ik weet zeker dat mijn telefoon mij geen leukere mama heeft gemaakt, helaas.

 

3. Wat ik op mijn telefoon doe is onzichtbaar voor anderen. Ik merk dat eigenlijk het meest als manlief op zijn scherm zit te turen waar ik bij ben. Ik heb dan de neiging om steeds te vragen: wat doe je? Dat kunnen hele nuttige dingen zijn, zoals nieuws lezen, de Bijbel App, of de Praxis folder. Maar zou hij gewoon met een krant op schoot zitten, of met de Bijbel, of met de Praxis folder, dan zou mij dat toch veel minder irriteren. Zo weten de kinderen ook niet wat ik doe als ik smartphoon. Ik bent “uit contact” met hen, terwijl de kinderen nu juist zoveel van me zouden moeten leren door te zien wat ik doe.

 

4. Mijn concentratievermogen lijdt eronder. Zoals ik al zei heb ik altijd al een concentratiestoornisje. En slaapgebrek en borstvoeding zullen daar ook geen goed aan doen. Maar ik weet zeker dat ik door de vluchtigheid en de altijd aanwezige afleiding van mijn telefoon me nog minder goed kan concentreren dan eerder. Altijd maar vluchtig scrollen door artikeltjes, altijd “even gauw” je appjes lezen, het kan niet anders of je hersens degenereren daarvan. En dat doe ik mezelf dus aan. Eigenlijk.

 

5. Smartphonen is verslavend. Het plezierige gevoel dat je krijgt wanneer je inderdaad een update of pushbericht op je telefoon ziet als je hem checkt (er is iets te doen! er is nieuws! er denkt iemand aan mij! er is afleiding!) wordt veroorzaakt door een stofje in de hersenen dat dopamine heet. Door het uitvoeren van de handeling (bijvoorbeeld gamen) komt dopamine vrij in de hersenen. Het beloningscentrum in de hersenen wordt dan indirect gestimuleerd. Bij inname van drugs wordt het beloningssysteem direct gestimuleerd doordat de verslavende stoffen doordringen in de hersenen. Mensen die gedragsverslaafd zijn, willen in veel gevallen afleiding zoeken van hun echte leven. Elke keer als zij de handeling verrichten komt dopamine vrij. Het fijne gevoel dat hierbij ontstaat, is verslavend. (Citaat van de website van de hersenstichting).

 

En:

Genoeg argumenten dus om minder tijd aan mijn telefoon te besteden. Maar hoe dan?

1. Ik heb al geprobeerd om al mijn meldingen uit te zetten. Het hielp iets. Ik werd niet zozeer meer afgeleid door een signaal dat er een bericht binnen kwam. Maar het leidde er wel toe dat ik veel vaker dacht: “Zou er een bericht zijn? Zal ik even kijken?” Als ik het opschrijf klinkt het gewoon kinderachtig, maar echt, zo werken mijn hersens inmiddels.
2. Wat ook wel een beetje helpt is om mijn telefoon soms te “vergeten”. Ik ben nog niet in het stadium dat ik in paniek raak als ik mijn telefoon niet bij me heb. Daar schijnen veel mensen ook last van te hebben. Als ik mijn telefoon soms bewust thuis laat als ik weg ga, merk ik pas hoe lekker het is om er niet de hele tijd over na te hoeven denken waar hij is en of ik er iets mee moet. Dat is stukken makkelijker als ik weg ben dan wanneer ik hem gewoon thuis buiten het zicht leg. Alsof de fysieke afstand mee helpt.
3. Het lukte ons een tijdje om onze telefoon beneden te laten als we naar bed gingen. Dat was fijn. Rustig naar bed gaan, aandacht voor Bijbel lezen, gebed en elkaar zonder afleiding. Niet de verleiding om ‘s nachts bij het wakker worden mail te checken waarbij je allerlei dingen leest die je helemaal niet wil weten ‘s nachts… Maar toen manlief zich een paar keer had verslapen omdat hij zijn ouderwetse wekkertje niet gehoord had en voor mij met de komst van Kaleb de (veelvuldig) gebroken nachten zich aandienden, ging de telefoon weer meer en meer mee naar boven. En zo liggen ze weer zeer aanwezig te zijn op de wederzijdse nachtkastjes.
4. …

Daar houdt het een beetje op. Ik merk dat ik het gewoon super moeilijk vindt om mijn telefoon minder te gebruiken. Eigenlijk zou ik het liefst een tijdje terug willen naar het pré-smartphone tijdperk. Kijken hoe dat ook alweer was. En misschien helpt het om daarna bewuster om te gaan met m’n vierkante vriendin.

Maar dat is onmogelijk! Je kunt toch tegenwoordig niet meer leven zonder smartphone?

Aangezien ik drie (jonge) kennissen heb met wie ik geregeld smsjes uitwissel omdat zij geen smartphone en dus geen What’sApp hebben, moet het mogelijk zijn om te leven zonder smartphone. Ik wil daarom de uitdaging aangaan en een week lang zonder smartphone leven. Ik begin daarmee op maandag 12 december tot en met zondag 18 december. Je kunt met dit soort dingen natuurlijk op 1 januari beginnen, maar nu ik eenmaal gemotiveerd ben, moet ik maar meteen doorpakken. Het zal wel even wat regelwerk kosten. Want wat heb je allemaal nodig voor een week zonder smartphone?

• Een gewoon mobieltje zonder internet. Want hé, smsen mag natuurlijk wel. Niet teveel, want dat kost geld.
• Een navigatiesysteem;
• Een camera binnen handbereik;
• Een notitieblok;
• Een wekker;
• En vast nog wel meer, maar dat zijn dingen die je pas ontdekt als je het tegen komt.

Ik realiseer me dat ik met het dumpen van mijn smartphone (voor een week) weer meer op de pc ben aangewezen. Die gebruiken we tegenwoordig veel minder, omdat zoveel tussendoor op de telefoon gebeurt. Ook overmatig pc gebruik is niet goed voor mezelf en de kinderen. Het blijft dus opletten, maar ik heb het idee dat ik het minder moeilijk vindt om de mijn laptopgebruik te limiteren dan mijn smartphone.

Goed dan. De uitdaging begint over 6 dagen. Wie doet er mee? Durf je de uitdaging aan?