De Elke Dag Nieuw leeslijst-update: boeken voor de donkere avonden

Aan het begin van de zomervakantie gaf ik hier de laatste update van mijn vorderingen met de Elke Dag Nieuw leeslijst. En sindsdien zijn er weer heel wat boeken uit gelezen! Want zomervakantie en boeken lezen, dat hoort voor mij bij elkaar. Maar ook nu de lange donkere avonden er weer zijn lonkt de boekenstapel. En hoewel de avonden nu weer meer bezet zijn (met verenigingswerk, vergaderingen, vrijwilligerswerk) is lezen op de bank met een dekentje, een lekkere kop koffie en chocola echt een heerlijke bezigheid als de avonden weer donker en koud worden. Hierbij mijn leeservaringen van de afgelopen maanden.

Een biografie

 

Het napalmmeisje is een boek dat je raakt. De verschrikkingen die een jong meisje mee maakt, als ze voor haar leven getekend wordt door oorlogsgeweld. De pijn, de afwijzing, het verdriet. En later: de uitbuiting door de overheid en de dagelijkse strijd met haar pijnlijke lichaam. Toch kan Kim Phuc zeggen dat ze door alle gebeurtenissen heen rijk gezegend is. Op een absoluut dieptepunt van haar leven werd er een foto van haar gemaakt, die wereldwijd met ontzetting werd bekeken. ‘Had ik daar niet gelopen’, zegt Kim Phuc later, ‘was deze diep beschamende foto niet van mij genomen, dan zou ik nog zijn wie ik was. Ik zou nog vastzitten in de duisternis waarin ik opgroeide. Het was Gods bedoeling om mij en mijn familie door deze weg heen bekend te maken met Jezus Christus’. Dit boek gaat over wreedheid, angst en uitzichtloosheid, maar veel meer gaat het over Gods genade, over vergeving en over hoop.

Een roman

Een mooi boek over rouw en verlies, over zoeken en over loslaten uit liefde. Sophie heeft kortgeleden haar man verloren door een ongeval. In een poging haar huis en verdriet te ontvluchten, verdiept ze zich in een zoektocht naar de mensen van wie ze de namen ziet staan op een bankje op de Veluwe. Het brengt haar bij de levensverhalen van vier jonge mensen die elkaar kwijtraakten tijdens de watersnoodramp. Hoewel het boek soms wat voorspelbaar is en wat vaart mist, vind ik het toch mooi. Ik houd van dit soort verhalen: een hoofdpersoon die leert van het levensverhaal en het geloof van anderen. Donker water is daarmee een waardevol boek, en geschikt om steeds weer even op te pakken.

Een boek dat je geleend hebt

Nou ja, geleend… We waren op vakantie in het huis van vrienden, en daar vond en las ik dit boekje. Kort en weemoedig, maar o zo prachtig. Hans Werkman schildert met woorden en de dag glijdt aan je voorbij, terwijl je meekijkt met allerlei herinneringen die bij de volwassen Joop bovenkomen als hij de plaats van zijn jeugd bezoekt. Maar mooier nog is de manier waarop de dementerende moeder van Joop liefdevol in beeld komt en door haar man, de oude schoenmaker, wordt verzorgd. Een dagje naar huis lijkt een ode aan alles wat niet meer terugkomt, maar toch bestaat.

Een boek over opvoeding

Als iemand bevlogen kan schrijven dan is dat wel Els van Dijk. Haar bewogenheid met de wereld in het algemeen en jongeren in het bijzonder spat van de bladzijden af. Haar visie op opvoeding is verfrissend. Jongeren hebben volwassenen nodig in hun leven die hen uitnodigen en uitdagen, verlangen bij hen opwekken om te worden zoals ze door hun Schepper bedoeld zijn. Daarvoor is het nodig om zelf geworteld te zijn in het Woord, om de nood van jongeren te zien en met hen bewogen te zijn en gedreven te worden door de liefde van Christus. In Oefenen in verlangen gaat het over Gods Koninkrijk dat gestalte krijgt in mensenharten, van jongeren en volwassenen. En hoewel ik geen jongeren opvoed, is dit boek bijzonder leerzaam voor mijn eigen leven en de opvoeding van onze kinderen.

Een boek met een mooie voorkant

Je moet wel wat uurtjes over hebben om dit boek te lezen… Maar als je eenmaal begonnen ben, wil je ook graag verder. Ik had hem in mijn nachtkastje liggen om te lezen in de kraamtijd. En daar is dit boek heel geschikt voor. Geen zware kost, maar boeiend genoeg om de lijn vast te houden als je steeds korte stukjes leest. Francine Rivers is een verteller die zich bijzonder goed kan inleven in de meest uiteenlopende personages. Dat blijkt ook nu weer. Een afstandelijke kunstenaar met een hechtingsprobleem, een jonge moeder met een jeugdtrauma. Hoewel de enorme lichamelijke aantrekkingskracht tussen beiden mijns inziens niet zoveel aan het verhaal toevoegt en sommige passages voor mij wat bevreemdend zijn, heb ik toch van het boek genoten. Leerzaam en aangrijpend is het om te lezen over de rauwe werkelijkheid van het opgroeien in een gebroken wereld, de schade die een kind oploopt dat niet geliefd wordt, de manier waarop zo’n kind levenslang iedereen op afstand houdt om zichzelf te kunnen handhaven. Het is jammer dat het lijkt alsof het geloof vooral een oplossing is voor emotionele problemen. Er was genoeg reden voor de hoofdpersoon om de Heere Jezus ook als zijn Verlossen nodig te hebben, zijn enige redding en toegang tot de Vader. Dat mis ik in dit boek.

Een boek over je (eerdere) beroep

Wat tref je het, als Sander de Hosson je longarts is! Met een overduidelijke passie voor zijn vak en bewogenheid voor mensen schrijft hij over ervaringen in zijn werk. Dat zijn op het oog vaak geen vrolijke ervaringen. Als longarts breng je vaak slecht nieuws. Zo ook De Hosson. Maar hij maakt in zijn columns ook duidelijk dat een goede behandeling, goede zorg, niet altijd bestaat uit genezen, of dagen toevoegen aan het leven. Vaak is de levensverwachting van zijn patiënten beperkt, en probeert, samen met de patiënt, zijn naasten en andere zorgverleners leven toe te voegen aan de dagen. Dat is de visie van één van de grondleggers van de palliatieve zorg. Mijn hart ligt er, ook nu ik niet meer als hospiceverpleegkundige werk. Maar wat me, zoals altijd, ook treft in de prachtige ervaringen die hij beschrijft van de laatste levensfase van zijn patiënten, is de uiteindelijke leegheid ervan. Mooi, dat er liefde is, en fijn dat mensen zeggen dat ze ‘hun leven goed geleefd hebben’. Maar eindigt het daar? Waar is de hoop? Het verschil tussen christenen en niet-christenen tekent zich bijna nergens zo scherp af als in de palliatieve zorg. Een christen leeft immers niet voor de 80 of 40 of 60 jaar die hij op aarde heeft, maar voor het Koninkrijk van God, op aarde en in de hemel. Het uitzicht dat daarmee gepaard gaat is schrijnend afwezig in dit boek. Maar voor wie meer wil weten over zorg rond het levenseinde, over hoe mensen die gaan sterven denken en leven, is dit boek zeker een aanrader. Met de kanttekening dat veel patiënten het zullen moeten doen met een dokter die minder meelevend en begripvol is dan de auteur van dit boek.

Een boek over zending of evangelisatie

Hoe anders is dan dit boek! Het werd me aangeraden door een bloglezer in een reactie bij mijn vorige leesupdate. Hartelijk dank daarvoor! Dit boek is een roman die gebaseerd is op historische feiten, brieven en dagboekfragmenten. Het begint met het verhaal van de jonge Mary, die begin 19e eeuw als dochter van zendingskolonisten in Australië woont. Onder de preken van de jonge dominee Lawry komt zij tot bekering en niet veel later wordt zij mevrouw Lawry. Wat dan volgt is een onvoorstelbare geschiedenis. Samen met haar man en babyzoontje vertrekt ze per schip naar Tonga, een eiland dat 3 maanden varen van Sydney ligt, om pionierszending te bedrijven. Het schip vertrekt en het jonge echtpaar blijft achter bij een totaal onbekend volk, waarvan ze de taal niet spreken, en die niet meteen ontvankelijk lijken voor het evangelie. Ze vertelt over het provisorische leven op Tonga, de prachtige natuur, het wegblijven van het schip dat nieuwe voorraden moet brengen en hun enige verbinding is met de rest van de wereld en het totale gebrek aan privacy door de voortdurende aanwezigheid van nieuwsgierige Tonganen in haar huis. Net op tijd voor de bevalling van haar tweede kindje komt ze weer aan op het Australische vasteland, wat ze ervaart als een bijzondere zegen van de Heere. Maar ook gaat het boek over de vermoeiende miscommunicatie met het zendingsgenootschap in Londen en over lange reis naar Engeland, waar Mary Lawry op 26-jarige leeftijd, kort na de geboorte van haar derde kindje sterft. De ontberingen die ze doormaakte voor de dienst van de Heere zijn enorm en het maakt dat haar brieven en dagboekfragmenten geschreven lijken te zijn door een vrouw die veel ouder was. Duidelijk wordt dat het leven van Mary Lawry werd geleefd in het licht van de eeuwigheid en was vervuld van de liefde van Christus. Dat maakt Van Sydney naar Tonga een bijzonder mooi boek.

Een boek over christelijk leven

Hetzelfde genre, een andere tijd en een andere vrouw. Maar ook Zoveel liefde is een leerzame roman, gebaseerd op historische feiten. Edith Schouten deed jarenlang onderzoek naar de persoon van Betsy Groen van Prinsterer en haar omgeving, voor ze dit boek over haar schreef. Eerlijk is eerlijk, wie een makkelijk leesbare roman zoekt zal hier misschien niet van gecharmeerd zijn, want de overvloed aan feiten en context over de tijd en de politieke situatie van Den Haag in de negentiende eeuw maakt het geen lichte kost. Maar wie houdt van geschiedenis wordt al snel geboeid (al geef ik toe dat ik in het laatste deel wel eens een stukje politiek heb overgeslagen). Enerzijds is dit het inspirerende levensverhaal van een kinderloze jonge vrouw, die tegen de heersende gewoonten van haar tijd en stand in, handen en voeten geeft aan haar geloof door te zorgen voor armen en wezen. Anderzijds geeft dit boek je een leerzaam inkijkje in de 19e-eeuwse politiek van ons land en de schoolstrijd die Groen van Prinsterer voerde. Het was voor mij een eye-opener dat het echtpaar Groen samen met een groep geestverwanten (o.a. de families Van Hogendorp, da Costa, Bilderdijk, die bekende namen krijgen in dit boek ook een gezicht) tegen het heersende liberalisme moesten inroeien. Wij denken soms dat er iets nieuws onder de zon is in onze tijd, en dat Nederland tot vijftig jaar geleden nog geheel en al christelijk was, maar niets is minder waar. Dezelfde liberale geluiden die wij nu horen waren er ook in de tijd van Betsy Groen van Prinsterer al. Maar roeien wij ook wel voldoende tegen die stroom in? Leven wij ook wel voldoende met hart en hand als christen in de liberale wereld om ons heen? Die vraag bleef me bij. Ook de beschrijving van het huwelijk van Willem en Betsy is leerzaam. Net als ik, moet ook Betsy leren om kwetsbaar te durven zijn, om haar man te accepteren zoals hij is, en om hem en zijn tekortkomingen als ‘hulpe tegenover hem’ in gebed bij de Heere te brengen. Na de aangrijpende beschrijving van het sterfbed van haar zo geliefde man schrijft zij: ‘Ik huil bij U, toch huil ik bij U’.

Een boek naar keuze

Mirjam van der Vegt kan absoluut vertellen. Hannah is in haar kindertijd betrokken geweest bij het verdrinken van een jong vluchtelingenmeisje. Wat er precies is gebeurd weet ze niet meer, en ze heeft de gebeurtenis verdrongen, tot deze tijdens een kloosterretraite met vriendinnen weer in alle hevigheid terugkomt. Mooi vind ik vooral het verhaal daarna, over de tijd dat Hannah vrijwilligerswerk doet in Afrika, en daar veel leert van de oude Moria, die in een krottenwijk woont. Niets is wat het lijkt, en dat blijkt ook als Hannah terugkomt in Nederland en bericht krijgt over die gebeurtenis van lang geleden. En daarmee loopt Schaduwvlucht naar mijn mening iets te goed af.

Een boek over christenvervolging

Originele boeken zijn het in elk geval. De geheime kerk, en het tweede deel Verboden. Jan Vermeer heeft geprobeerd zich in te leven in een situatie waarin christenvervolging in Nederland ontstaat. Het resulteert in twee spannende boeken waarin de AIVD en allerlei complotten een grote rol hebben. De auteur moet wel wat kunstgrepen toepassen om deze situatie in Nederland te laten ontstaan, en dat maakt de verhalen voor mij wat al te ongeloofwaardig om me echt te kunnen inleven. De bedoeling van de schrijver is om ons een spiegel voor te houden: hoe zou ik reageren als geloof mij mijn vrijheid, of zelfs mijn leven zou kunnen kosten? Die doelstelling is prijzenswaardig, maar mijn verbeeldingskracht blijkt niet groot genoeg om deze toch wat science fictionachtige boeken als spiegel te doen functioneren. Ik zal me op een andere manier op de gestelde vraag moeten bezinnen. Maar voor wie graag een fantasievol en spannend boek leest is dit absoluut een verantwoorde tijdsbesteding.

En verder:

Het klinkt een beetje flauw natuurlijk en ik laat hem dan ook maar niet meetellen voor de leeslijst, maar de afgelopen weken las ik voor het eerst mijn eigen boek. Ik had het al veel eerder gelezen (tientallen, zo niet honderden keren), maar nu las ik Elke Dag Nieuw – roeping en verwachting voor moeders vandaag op de bank, voor m’n plezier. De tweede druk is er! Ik kon het wel gebruiken, wat wijsheid van anderen over het moederschap. Want met een pasgeboren baby is er een grote verandering in ons gezin, in mijn tijd, mijn energie en ons hele leven gekomen. En hoe dankbaar en blij we ook zijn met onze kleine meid, dat is toch best pittig. Ik las daarom graag weer over moeders uit de geschiedenis en over lessen uit de Bijbel. Ik heb ze niet in mijn zak, en zag met nieuwe ogen weer waar mijn roeping ligt als moeder, maar vooral ook dat ik dit alles mag verwachten van de Heere. Omdat mijn dagelijkse werk, werk is voor Hem.

Op mijn leesstapel