Veertien maanden oud is ze, onze krullenbol. Ze oefent met stapjes zetten, maar vindt kruipen toch makkelijker. Ze krijgt kiesjes waardoor ze al weken een beetje hangerig is. Ze kan nu heel nadrukkelijk mááma zeggen als ze mijn aandacht wil. Als ze haar zin niet krijgt, grijpt ze met een snelle zwaai mijn bril. Als we zingen, zingt ze op haar manier mee. En als we bidden, gaan, eventjes, ook haar handjes samen en haar oogjes dicht.
Iedereen hier in huis is dol op ons kleine kuikentje. We genieten van alle nieuwe dingen die ze leert, stapjes die ze zet. Ik denk stiekem: ‘ach, blijf jij toch nog een poosje klein’. Maar de tijd gaat door, en haar ontwikkeling ook. En dat is natuurlijk iets om dankbaar voor te zijn.
‘Kom, je mag in bad’, zei ik tegen haar, en ze kroop naar de trap. Het verbaasde me weer: begrijpt ze dat nu echt? Ze zat daar onderaan de trap naar me te kijken alsof ze zeggen wilde: ‘kom je nou nog?’ En het viel me weer in: als ze al zóveel begrijpt van het dagelijks leven, van mijn woorden, wat krijgt ze dan al mee over God en Zijn Woord? En maak ik daar wel gebruik van?
Kan een dreumes al iets meekrijgen van huisgodsdienst? Kan ze al iets begrijpen van Wie de Heere is? Wat kunnen we met onze jongste kinderen doen op het gebied van godsdienstige opvoeding?
Meebeleven
In de eerste plaats geloof ik dat onze jonge kinderen vooral meebeleven. Zij horen zingen, ze zien en horen het gebed, zij ervaren de sfeer. Dat is bij baby’s al zo, zelfs voor ze geboren zijn. Het is aangetoond dat kindjes die voor de geboorte dagelijks een zelfde wiegeliedje te horen kregen, daar na de geboorte merkbaar rustig van werden. Kindjes die datzelfde liedje voor de geboorte niet gehoord hadden, reageerden er merkbaar minder op. Daarom is het zo mooi om van jongs af aan dagelijks met onze pasgeboren baby te zingen en te bidden. Wij weten niet wat ze ervan begrijpen, maar zelfs als ze er niets van begrijpen heeft het wel invloed op hun ontwikkeling. En voor de Heere is niets te wonderlijk!
Als ik tijdens het Bijbellezen aan tafel een streng gezicht trek tegen het ene kind, het andere kind berisp, en tussendoor hartgrondig mijn afkeuring laat blijken over de gang van zaken, moet ik wel eens tegen mezelf zeggen: ‘denk om het kleintje’. Wat krijgt zij mee over Bijbellezen en bidden als jij er steeds bij zit te mopperen? Misschien zou ik het corrigeren van de grotere kinderen soms even moeten uitstellen, omwille van die kleine meid.
Speciaal voor haar
Sommige moeders lezen hun baby elke dag al voor uit de kinderbijbel. Dat heb ik nooit gedaan. Wel las ik altijd hardop voor uit de Bijbel als ik mijn stille tijd houdt waar een baby bij is. Maar zo rond een jaar, als je merkt dat je kindje wat eenvoudige dingen begint te begrijpen, komt het moment dat je speciaal voor haar wil gaan voorlezen uit de kinderbijbel. Het grote nadeel van een kinderbijbel vind ik echter, dat een dreumes geen geduld heeft. Ze vinden een boek vooral leuk om in te bladeren. Ik kan soms nog geen zin lezen voor ze de bladzijde al wil omslaan, met een gefrustreerde dreumes en gescheurde pagina’s tot gevolg.
Van het Nederlands Bijbelgenootschap kreeg ik een exemplaar van de Babybijbel toegestuurd, met de vraag die uit te proberen met onze dreumes. Het is een boek met een prachtige vormgeving, hoewel ik zelf de zwart-wit tekeningen (want goed te zien voor baby’s), niet altijd even duidelijk vind. De babybijbel probeert helemaal aan te sluiten op het niveau van het jonge kind. Voor baby’s tot een maand of 11 lijkt me dat eerlijk gezegd niet veel toevoegen boven een gewone kinderbijbel. Bij onze dreumes van 14 maanden merk ik echter wel verschil. Ze luistert echt naar de eenvoudige zinnetjes, en ze geniet van versjes die aan het eind van elk verhaal staan. Met haar kleine prikvingertje wijst ze steeds iets nieuws aan op de mooie prenten. En wat ik heel fijn vind: het boek is gemaakt van stevig karton. We kunnen er dus allebei flink aan trekken zonder dat er iets stuk gaat.
Toch rijst tijdens het lezen uit de Babybijbel bij mij de vraag hoever je mag gaan in het versimpelen van de Bijbelse boodschap. Het verhaal over de genezing van een kreupele man vind ik trouw aan het Woord van God. In de andere verhalen klinkt de boodschap van zonde en genade nauwelijks. Dat is logisch misschien, want wat begrijpt de doelgroep van dit boek daar van? Tegelijk vraag je je wel af wat er dán overblijft van de Bijbelse boodschap. Daar ligt een spanningsveld waarin de ene ouder andere keuzes zal maken dan de andere.
Zelf leren
Onze oudste twee meiden konden voor ze 3 jaar oud waren al goed zingen. We maakten voor hen een eigen liedbundel, die ik steeds uitbreidde met psalmversjes en liederen die we leerden. Ons zoontje, nu 3,5 jaar oud, was laat met praten, en begint pas net met zingen. Ik realiseerde pas dat het enige lied dat hij echt kent ‘lees je Bijbel, bidt elke dag’ is. Omdát hij dat kent, zingen we dat steeds opnieuw met hem. Maar het wordt hoog tijd dat hij er wat versjes bij gaat leren. Omdat deze peuter, heel anders dan zijn grote zussen, maar weinig motivatie tot zingen (of leren in het algemeen) heeft, heb ik vanmiddag het Psalmboek voor jonge kinderen voor hem gekocht. Ik hoop dat we hem met behulp van de plaatjes geregeld een nieuw versje kunnen leren.
Ook bidden is voor onze 3-jarige niet vanzelfsprekend. Waar zijn zusje van 14 maanden af en toe al zelf haar handjes samen doet en haar oogjes een poosje dicht knijpt, heeft hij er een gewoonte van gemaakt om te blijven praten onder het bidden, zijn eten te testen, of een huilbui te beginnen (‘ik hou niet van soep!!!’) Geen terechtwijzing of straf helpt. Daarom begon ik maar eens een simpel beloningssysteem. En de eerste dag gaat dat in elk geval heel goed.
Elk kind is anders
Voor mij is het een leermoment. Ik zie dat dingen leren, ook op het gebied van godsdienstige opvoeding, voor ons zoontje vaak niet vanzelf gaat. Wat andere kinderen zien en nadoen, moet hij bewust aangeleerd krijgen, stapje voor stapje, elke dag opnieuw. Wij hebben vier kinderen, en elk kind is anders. Ieder kind heeft een andere manier van leren, een eigen manier van luisteren, een eigen karakter. Elk kind is uniek. Onze kinderen hebben van ons nodig dat wij naar hen kijken, op hen letten, en niet van hen verwachten dat ze hetzelfde zijn als hun broer of zus, maar dat we bereid zijn om zaadjes te strooien op een manier die past bij hun eigenheid. Oók als ze nog heel klein zijn.
Wat is het nu dat we onze jonge kinderen écht graag willen leren? Ik weet het wel, ze hoeven niet alles tegelijk te kunnen en te weten. Als de Heere het geeft hebben we hen een jaar of 18 in huis, en niet alles hoeft in één dag geleerd te worden. Maar wat mag nu ons doel zijn? Stel jezelf (misschien samen met je man) die vraag eens. Schrijf het ergens op. Bidt erover. En probeer dát in je dagelijks bezig zijn met je kinderen voor ogen te houden.
Eens brachten de moeders…
Ik vind de tijd dat we onze kinderen nog ‘voor onszelf’ hebben, voor ze naar school gaan vaak pittig, maar ook zó kostbaar. Ja, ze vragen al mijn energie, maar die kreeg ik ook van de Heere om moeder voor hen te mogen zijn. Die gewilligheid mis ik wel eens. Wat is het dan een voorrecht om ‘s avonds mijn knieën te mogen buigen met het gebed: ‘Heere, vergeef mij alles wat ik tekort kwam vandaag in het opvoeden van onze kinderen bij Uw Woord. Ik breng hen bij U, zoals die moeders eens hun kinderen bij U brachten. U nam hen in Uw armen en zegende hen. Wilt U dat alstublieft ook bij onze kinderen doen?’
-Dit artikel werd geschreven door Elise. Je kunt hier meer over haar lezen.
–
Fijn om tips te lezen! Ik maak er ook gebruik van. Ik merk alleen dat ik het perfect wil doen. Je wil toch dat je kind basiskennis krijgt van de Bijbel en weet hoe hij zich ‘christelijk’ hoort te gedragen. Daar zal ik ook m’n best voor blijven doen, maar vandaag dacht ik: handig die tips die je leest om je kind te leren over God en hem/haar bij God te brengen, maar hoe goed ons kind zich ook leert gedragen of hoeveel kennis hij ook heeft, hij zal een persoonlijke keuze voor de Heere Jezus moeten maken. Daar wil ik me op richten om mee te beginnen. Want ik ken helaas wat voorbeelden van mensen die God de rug toegekeerd hebben en trots met een soort nostalgie vertellen wat ze allemaal nog weten van de Bijbel/liedjes, christelijke gebruiken, maar dus geen persoonlijk geloof (meer) hebben (daar hebben we dan zo ons best voor gedaan). Ook het voorleven is belangrijk, daar hoort helaas ook het zonde belijden bij. Wij kunnen geen perfect christelijk leven voorleven, daar wordt het denk ik. schijnheilig van. Ik hoop dar mijn reactie niet als kritiek gelezen wordt op het blog, ik lees het juist graag. Maar ik geef m’n reactie voor degenen die net als ik ook last hebben van perfectionisme. Hoe we ons best ook doen, alleen door persoonlijk geloof in de Heere Jezus als zoon van God en je veelosser kun je gered worden. God werkt ook heel radicaal in het leven van mensen die niet christelijk zijn opgevoed. Nogmaals, dit is niet als kritiek bedoeld.
Bij het lezen van deze waardevolle blog moet ik denken aan onze kleine Niek. Hij mocht in de leeftijd van ruim 3 maanden al naar de eeuwige gelukzaligheid. Tijdens zijn ziek zijn ‘zong’ hij mee met psalmen. Hij stopte precies met ‘zingen’ aan het eind van de psalm. Ook luisterde hij vol aandacht naar zuster Bartha, die ‘s nachts bij hem het formulier voor het Heilig Avondmaal voorlas. Wat ging er om in zijn hoofdje? Het leek of hij het begreep, dat hij ook aan mocht gaan zitten aan die ronde tafel…
De laatste zondag voor zijn sterven paste een onchristelijke zuster op tijdens de kerkdienst. Niek was aan het huilen, en ze wist niet goed wat ze moest. Ze wist dat wij uit de kinderbijbel voorlazen, en pakte er ook maar één. Vol verbazing heeft ze zitten kijken naar Niek. Hij keek zó gelukkig, hij werd zó blij van het voorlezen, Ze begreep er niets van. 3 kwartier heeft ze voogelezen, en Niek heeft al die tijd liggen stralen in zijn bedje… Hij mocht kerk houden in zijn bedje!
Zomaar even wat korts. Ik zou nog veel meer kunnen zeggen.. Wat ik hiermee wil aangeven: laten we nóóit denken dat onze kinderen er toch niets van begrijpen. ‘Zou íets voor den Heere te wonderlijk zijn?’ Nee, niets! Gods werk gaat al ons menselijk denken verre te boven.. Laten we daarom ook nóóit -op welke manier dan ook- onze kinderen weghouden van Gods Woord! We zouden ze er voor eeuwig tekort mee kunnen doen..
Tip voor het Psalmboek voor jonge kinderen; bij beide delen is een bijbehorende CD verschenen. In het CD boekje is bij elke psalm een eenvoudige uitleg geschreven.
Kinderbijbel leestip om te ‘lezen’ met een kind van net een jaar: ik ‘las’ uit kijk en luister van Laura Zwoferink. Tegenwoordig ook in kartonnen boekjes, maar bij onze oudste twee bestonden die nog niet. Maar wij keken, bekeken en lazen de plaatjes. Ik las op die leeftijd niet de tekst, maar vertelde wat er te zien was, wie er te zien waren en…bij bijna elk verhaal van deel 1 is wel een versje. Die zong ik er dan bij. Als ze dan na een zin al om willen slaan, vertel je gewoon daar verder wat je ziet.
Dankjewel voor deze mooie blog. Bijzonder om te lezen, juist vandaag. Vanmorgen sprak ik nog met een andere moeder over het aanleren van eerbied o.a. tijdens het bidden. Wat is dat moeilijk… Je gaf al een tip voor een eenvoudig beloningssysteem. Dat ga ik zeker proberen.