‘Ik wist niet dat een huisvrouw dit kon krijgen. Een paar weken geleden kon ik op een dag niks meer. Ik zakte voor mijn gevoel door mijn benen heen. Dat was echt schrikken. Ik zou zo graag voor mijn kinderen zorgen, maar de aanwezigheid van hen is al meer dan genoeg voor mij. Mijn lichaam lijkt op te zijn.’
Uitgeput
Een appje van een oud-klasgenoot. Ze is neergeveld. Mentaal uitgeput. Helaas komt dit op steeds jongere leeftijd voor. Vroeger was het iets van veertigers, toen van dertigers en nu zijn er zelfs al veel studenten die overspannenheidsklachten ontwikkelen. Misschien zeg je nu nog wel: Dat overkomt mij niet. Maar hoeveel voorbeelden heb jij vanuit je eigen omgeving? Voor het oog misschien wel hele sterke vrouwen. Maar wat is de mens? Het kan je zomaar overkomen.
O HEERE, wat is de mens, dat Gij hem kent? Het kind des mensen, dat Gij het acht? De mens is der ijdelheid gelijk; zijn dagen zijn als een voorbijgaande schaduw (Psalm 144:3 en 4).
Het wordt tijd om in deze decembermaand de balans op te maken! Hoeveel momenten heb jij in dit voorbijgevlogen jaar je misschien moe, uitgeblust, gehaast, gejaagd of gestresst gevoeld? Dat is eigenlijk helemaal fout. Je pleegt min of meer roofbouw op je eigen lichaam. En dat is niet wat de Heere van je vraagt.
Nee zeggen
Dit brengt bij mij wellicht een confronterende vraag voor jou: Móet alles wat jij doet? Of leg jij dit jezelf op?
Herken jij dat je gedurende de dag zegt: ‘Nog even dit en nog even dat.’ En al die ‘ditjes en datjes’, naast je gezin, huishouden, een, twee of drie dagen werken, maakt jouw dagprogramma propvol. Aan het einde van de week heb je soms nog het gevoel dat je veel te weinig gedaan hebt en nog véél meer had willen doen. Soms zakt de moed je in de schoenen.
Gelukkig is er het weekend. Een beetje uitpuffen, krachten verzamelen voor een nieuwe week. Vol positieve moed denk je dat die week rustiger wordt, maar het wordt alleen nog maar drukker. Terwijl je het amper in de gaten hebt raak je toch steeds vermoeider. Niet zielig doen. Want dit wordt toch van je verwacht? Als jij het niet doet, wie moet het dan doen? Andere vrouwen doen ook zoveel. Dat moet ik ook kunnen. Terwijl je misschien weleens een korter lontje krijgt, je hartslag wat harder gaat, je steeds vaker geeuwt. Signalen negeren, daar ben je erg goed in. Doorgaan. Totdat?
Laat je leven niet bestaan uit dingen die je jezelf allemaal oplegt. Omdat je altijd het idee hebt dag en nacht voor een ander klaar te moeten staan. Of omdat je eigenlijk heel moeilijk ‘nee’ kunt zeggen. Om omdat ze je misschien een bepaalde status geven: zó wil je bekend staan. Dan loop je het gevaar om jezelf te overvragen. De Heere wil dat wij ook voor onszelf zorgen. Hij zegt niet voor niets: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven (Matth. 22:39). Dat mogen we onthouden: dus niet méér liefhebben als jezelf.
Goede voornemens
Aan het einde van dit jaar is het verstandig om goede voornemens voor 2020 te maken. Eén goed voornemen wil ik je alvast meegeven:
Creëer eilandjes van rust.
Dat klinkt voor jou misschien vreemd in je oren. Ik zal het je uitleggen. Dit advies kreeg ik van een verstandige vrouw en ik ben haar daar nog altijd heel dankbaar voor. Weet je wat het geheim is van zo’n eilandje? Op een eilandje kan je even afstand nemen van alles om je heen en je écht even ontspannen. Dan neem je de tijd voor jezelf om op te laden. Of om bijvoorbeeld stille tijd te kunnen houden.
Misschien vraag jij jezelf af: ‘wanneer moet ik deze eilandjes creëren? Ik heb het al zo druk’. Ik heb dat ook moeten leren. Met vallen en opstaan. Laat ik een paar voorbeelden noemen wanneer je deze zou kunnen nemen.
- Als je kinderen opgaan in hun spel (buiten of binnen) en jou als moeder op dat moment even helemaal niet nodig hebben. Ga juist dan op de bank zitten, ontspan je bijvoorbeeld met een lekkere bak koffie of thee en een goed boek. Voor je het weet is het een half uur verder en ben jij even op zo’n eilandje van rust geweest.
- Als je man zo attent is om voor de kinderen te zorgen (bijvoorbeeld na het avondeten), ga dan niet de was opvouwen of opruimen, strijken of een scala van andere huishoudelijke activiteiten uitvoeren. Dit is een moment dat jij op je eigen eilandje tot rust mag komen waar je heel zuinig op moet zijn. Even opladen voordat je over een half uur al je kinderen in bad hebt zitten en je nog even hard aan de slag moet om ze onder zeil te krijgen.
- Als de kinderen ’s avonds op bed liggen, vul het bad, doe de deur van de badkamer op slot en creëer zo’n eilandje van rust.
Koester deze eilandjes. Als je voldoende eilandjes hebt, kan je veel beter een balans vinden om niet oververmoeid en uit balans te raken.
Spreek met jezelf af: Na inspanning zorg ik ook voor ontspanning – een eilandje. En denk na wat voor jou ontspanning kan geven. Zoek zo nodig een mooie hobby op die je dan kunt uitvoeren.
Balans binnen je huwelijk en gezin
Als moeder ben je binnen je eigen gezin ontzettend veel aan het geven. Maar je bent niet egoïstisch als je ook op bepaalde momenten kunt ‘nemen’. Dat is juist zo’n moment dat je even tijd voor jezelf neemt, of bewust een avondje plant om gezellig met je man wat te gaan doen of met een vriendin een eind te gaan wandelen. Even je focus verleggen.
Ook een balans binnen de taken in je gezin is nodig. Doe je altijd alles zelf? De boodschappen, koken, de kinderen douchen en naar bed? Of doe je het ook wel eens samen of neemt je man bewust eens bepaalde dingen uit je handen? Bespreek dit eerlijk met elkaar, juist aan het begin van een nieuw jaar.
Hebben je kinderen ook een taak in huis? Laat ik wat taken opnoemen: de tafel dekken of afruimen, vaatwasmachine in- en uitruimen, fietsen klaarzetten of aan het einde van de dag binnen zetten, schooltassen vullen, aardappels schillen, opruimen, etc. Een handig overzicht van vaardigheden die een kind kan leren per leeftijd (om hem op te voeden tot zelfstandigheid) vind je in een van de eerste blogartikelen op Elke Dag Nieuw.
Probeer eens te bedenken hoe je in 2020 binnen je gezin een balans kan vinden tussen geven en nemen.
In ons is geen enkele kracht om één dag op onze benen te kunnen staan. ‘t Is Isrels God, die krachten geeft, Van Wien het volk zijn sterkte heeft. Hij is het Die voor ons wil zorgen. Elke dag opnieuw. Maar Die ook van jou vraagt om voor jezelf te zorgen. In een omgeving met (hopelijk genoeg) eilandjes eromheen.
Hoe vaak mag jij van jezelf per dag even op een eilandje zitten? Hoe ontspan jij?
–
Dit blogartikel werd geschreven door Abigaïl. Je leest hier meer over haar.
Als ik bovenstaande artikel met reacties lees is daar heel veel herkenbaarheid. Het dienstbaar en bezig willen zijn. Het besef dat God ons ook zo gemaakt heeft dat dat onze roeping en plicht is, maar het niet doorslaan; Als wij naar Zijn geboden leven, komen we er denk ik ook achter dat alleen in Zijn kracht elke dag weer een nieuwe portie energie en moed liggen te wachten. Soms zie je dat niet, doordat je teveel naar de ander (om)kijkt, te veel naar anderen (op)kijkt, niet naar het voorbeeld van de Heere Jezus Zelf kijkt. En waar Zijn eilandjes van rust echt om draaiden? Idd. met vrienden gesprekken voeren, bidden tot Zijn Vader. Jezus was zonder zonde. Dus zijn oplaadmomenten zullen ongetwijfeld van een ongelooflijke geestelijke inhoud geweest zijn. Vrienden die wilden leren, ook met God en de eeuwigheid bezet waren. Ik lees geen gesprekken over koetjes en kalfjes. En als ik eerlijk ben (ik spreek voor mezelf) dan putten we hier op aarde nooit meer energie, dan op die momenten dat we oprecht (hoe je gesteldheid ook mag zijn) met anderen van hart tot hart mogen spreken. Dat geeft stof tot nadenken, geeft dat die onrust die de wereld geeft in heel veel dingen betrekkelijk wordt. Dat je er weer doorheen kunt kijken. Het kunt relativeren in het licht van eeuwige dingen. Als ik er op deze manier tegenaan kijk, wordt heel veel tijd die je niet doorbrengt tot Zijn Eer, onrustige tijd, en voldoet het niet wat je bezighoudt. Dan bekruipt je snel een onvoldaan gevoel, of zelfs een schuldgevoel. Waar ligt je hart. Waar vind het rust in? De Bijbel is helder, komt tot Mij allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven.
Bovenstaande zijn uiteraard mijn gedachten, waarbij ik ook vaak niet leven kan. Maar als ik erbij gebracht mag worden sterken ze me wel, in het voor ogen krijgen van het Reisdoel in mijn leven.
Beste Jacomina,
Wat een waardevolle aanvullingen. Zoekt eerst het Koninkrijk van God en al die andere dingen zullen u toegeworpen worden. Wat zal het Hem altijd gegaan zijn om te zoeken de dingen van Zijn Vader. Dat mag ons ook wel steeds aansporen om in deze onrustige, jachtige tijd iedere dag opnieuw die rust op te zoeken, net als Maria, aan Zijn voeten.
Herkenbaar en ‘eilandjes van rust’ is een behulpzaam concept die ik zeker wil onthouden. Bedankt ook voor de ideeen die je gaf om die eilandjes te creeren. Wel heb ik een vraag.
Je schrijft: “De Heere wil dat wij ook voor onszelf zorgen. Hij zegt niet voor niets: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven (Matth. 22:39). Dat mogen we onthouden: dus niet méér liefhebben als jezelf.” en later: “Probeer eens te bedenken hoe je in 2020 binnen je gezin een balans kan vinden tussen geven en nemen.”
Ik las pas dit in een boek (When people are big and God is small, by Edward Welch, pag. 80-81), vrij vertaald zegt het dit:
We leven in een cultuur met deze veronderstelling: wij zijn goede mensen die onszelf moeten liefhebben om gezond te zijn.
“Heb je naaste lief als jezelf” (Mattheus 19:19), wordt als bewijs gezien (voor hen die een bewijs nodig hebben). Als we dit uitleggen door onze culturele bril betekent dit vers dat we onszelf moeten liefhebben zodat we andere mensen kunnen liefhebben. Maar in realiteit suggereerd dit gedeelte deze uitleg niet eens. Jezus sprak deze woorden tot een rijke jongeling die overduidelijk zichzelf en zijn bezittingen te veel liefhad. Er is maar 1 gebod in dit gedeelte en dat is “Heb je naaste lief”. Niemand, zelfs niet de schrijvers van de Bijbel, zou hebben kunnen dromen dat dit gedeelte zelf-liefde leert. Het vereiste een aantal culturele veranderingen om dit anders te interpreteren en zo onze ogen naar binnen te richten.
De Bijbel verondersteld dat wij meer dan genoeg zelfliefde hebben. (…) Te veel Christenen zien niet dat zelfliefde uit een cultuur komt die de individuele persoon hoger acht dan de gemeenschap en dan dat principe in de bladzijdes van de Bijbel leest. Als we de Bijbel juist verstaan, vraagt het ons: “Waarom ben je zo bezorgd over jezelf?” Bovendien laat het zien dat de oplossing die onze cultuur aandraagd -meer zelfliefde- is in werkelijkheid de ziekte. Als we falen om de realiteit en diepte van ons zonde probleem te zien, wordt God minder belangrijk, en mensen worden belangrijker.”
Ben benieuwd wat jou/jullie visie hierop is? Zoals ik al zei, ik waardeer je ideeen en met bovenstaande uitleg zie ik nog steeds waarde in ‘eilandjes van rust’, maar in mijn idee komt het dan vanuit een andere onderliggende houding.
Dit vind ik ook wel een spanningsveld eerlijk gezegd. Maar onze cultuur is ook dat we altijd maar bezig zijn en nooit rust hebben. Persoonlijk heb ik door schade en schande geleerd (leer ik nog steeds) dat als ik niet regelmatig tijd neem voor mezelf dat mijn gezin daar ook niet bij gebaat is. Dus de praktijk leert me dat het inderdaad ‘werkt’ om regelmatig even tijd voor jezelf te hebben. Maar ik begrijp ook de uitleg hierboven dat de bijbel dit niet zou leren. Ben ook benieuwd of iemand daar iets over kan zeggen.
Beste Hanneke,
Hartelijk dank voor je reactie. Zoals Gerda ook al als reactie gaf: dit is een spanningsveld.
Ik denk persoonlijk dat wij een verkeerde visie hebben op het ‘houden van onszelf’. Dit wordt vaak gekoppeld aan zelfliefde en egoïsme. Maar volgens mij hoeven we dit helemaal niet zo te zien. Als we kijken naar de Heere Jezus Zelf nam Hij ook zijn momenten voor Zichzelf. Om zich bijvoorbeeld terug te trekken in de eenzaamheid, om ergens te eten, omgang met zijn vrienden te hebben, etc. Zouden we dit (met eerbied gesproken) ook geen ‘eilandje van rust’ kunnen noemen?
Dan is houden van jezelf eigenlijk zorgen voor jezelf. En daar hoeft helemaal geen stukje ik-gerichtheid of egoïsme in te zitten. Volgens mij is dat juist ook wat de Heere van ons vraagt. Om ook voor onze eigen lichaam te zorgen, als een tempel van de Heilige Geest.
Ik ben benieuwd naar eventuele andere reacties hierop. Van elkaar kunnen we ook weer veel leren.
Mooi! Dankjewel!
In het verleden heb ik een heftige burn out gehad. Ik kon absoluut niet meer voor mijn kinderen zorgen. Maanden van oppas waren nodig. Daarna nog steeds maar minder frequent. En ik deed ‘niets geks’ in mijn ogen. Maar er waren geen eilandjes van rust. Bij ieder rustig moment knaagde er een schuldgevoel aan me. Na een aantal jaar ben ik pas hersteld. En echt waar, wat je schrijft vergeten we zo vaak. De Heere wil het Zélf dat wij goed voor onszelf zorgen. Als je zo’n schuldgevoel krijgt mag je dáár aan denken! Heel mooi, waardevol stukje.
Herkenbaar, de burn-out met bijkomende zorgen… soms is ook overmacht waardoor de eilandjes van rust niet lukken of niet voldoende zijn. Jezus zelf nam ook momenten van rust om ‘op te laden’ bij Zijn Vader, dus zeker een goede zaak als wij dat ook doen!
Mooi en bemoedigend artikel! Die eilandjes creëer ik wel, maar het voelt vaak niet goed. Er ligt dan nog zoveel werk te wachten. Zijn de kids beneden lief aan het spelen, glip ik naar boven om rustig de was op te hangen, en dan gaan vanzelf de gedachten dwalen. Als het overdag echt een moment voor mezelf is, voel ik me schuldig omdat ik ook die tijd had kunnen besteden aan een spelletje of knutseltje met de kids.
Beste Karin,
Waar zou jou schuldgevoel vandaan komen? Juist als je af en toe een ‘eilandje van rust’ voor jezelf neemt laad je op, zodat je daarna met nieuwe energie voor je gezin kan zorgen. Eigenlijk snijdt het mes dan aan twee kanten, toch?
Mooi Abigail. Herkenbaar en goed om in praktijk te brengen