Af en toe komt er gewoon niets uit mijn handen. Ik kan me daar dan behoorlijk schuldig over voelen. Ik ben best vaak opgewekt, maar sommige dagen loop ik voor mijn gevoel vast. Op zulke dagen kan ik me uitgeteld voelen, terwijl ik niet het idee heb dat ik overspannen ben. Ik voel me uitgeblust, maar ik zou niet weten waarvan.

Als ik bovenstaande verhaal als moeder of hulpverlener hoor gaat er bij mij een lampje branden. Dit lijkt wel op een beeld van een bore-out. Als ik uitleg wat een bore-out is en welke symptomen hierbij horen, dan hoor ik vaak terug: ‘Hier heb ik nog nooit van gehoord.’ ‘Zou dit echt bestaan?’

Ik kan je verzekeren: Een bore-out bestaat maar vaak wordt het niet onderkend.

Symptomen

De symptomen van een bore-out lijken verrassend veel op de symptomen van een burn-out:

• Lusteloosheid;
• Slapeloosheid;
• Frustratie;
• Een laag zelfbeeld;
• Verminderde of juist verhoogde eetlust;
• Vermoeidheid (kan extreem zijn);
• Geen ‘puf’ hebben om iets te ondernemen.

Een bore-out kan ontstaan als je onvoldoende uitgedaagd wordt. Vaak zie je deze symptomen bij mensen met een bovengemiddelde intelligentie.

On-mis-baar

Waardoor kan je als moeder bore-out klachten ontwikkelen? Als moeder besteedt je waarschijnlijk een behoorlijk deel van je tijd aan routinematige activiteiten. Schoonmaken in huis (boven en beneden), opruimen (de hele dag door), bedden verschonen, was wassen, ophangen en opvouwen, tafel dekken en afruimen, kinderen eten geven, kinderen brengen en ophalen van school en wat dacht je van verschonen van luiers of het opruimen van spuug van een van je kinderen die vandaag niet zo fit was (twee van de meest vieze klusjes, of niet?) Aan het einde van de dag kan jij jezelf afvragen: Wat heb ik eigenlijk allemaal gedaan? Je voelt je helemaal niet zo tevreden. En als je dan bedenkt dat deze taken door de buitenwereld niet als ‘werk’ worden gezien, en weinig tot geen aanzien hebben, dan valt het niet mee om een dankbare moeder te zijn. En tóch is het heel belangrijk om je waar-de-vol te voelen. Want stel je voor dat jij je routine-matige werk zou laten zitten? Hoe zou jullie huis er dan na een week uitzien? En weet jij hoe belangrijk jij bent voor je kind, óók als jij zijn poepbroek verschoond? Je kind kan je écht niet missen. Je bent on-mis-baar!

Stilstaan

Zie het niet als vanzelfsprekend dat jij in huis rondloopt en alles probeert aan kant te krijgen en te houden. Je mag hier oprecht dankbaar voor zijn! Een zegen dat de Heere je steeds opnieuw de kracht geeft! Ik heb als moeder dit zelf heel bewust mogen en moeten leren. Want ik zag vaak veel meer wat er allemaal nog méér kon gebeuren. En wat ik deed, deed ik vaak op de automatische piloot. Als bezige bij heb ik ook moeten leren om even bewust stil te staan. En als ik stilsta denk ik na over de volgende vragen:

• Waarvoor kan ik vandaag dankbaar zijn?
• Wat heb ik vandaag gedaan wat ik niet hoef te zien als een vanzelfsprekendheid?
• Waarin mag ik vandaag aan de Heere vragen om kracht?

Aan het einde van dit stilte-momentje heb ik mezelf mogen leren om een compliment te geven! Goed dat ik dit mag zien! Niets van-zelf-sprekend, maar zegeningen tellen.

Praktische handreikingen:

• Zorg voor een duidelijke weekindeling en dagritme. Je kunt de verleiding hebben om te denken: ‘Wat maakt het uit als ik de was niet doe, morgen ligt het er ook nog wel.’ Maar juist dan gaan dingen zich opstapelen, en kan je het overzicht kwijtraken. Een vaste week- en dagindeling zorgt er voor dat je iedere dag duidelijke doelen hebt en ook bewust aan het einde van de dag tegen jezelf kan zeggen: ‘Dat heb ik toch maar mooi (allemaal) gedaan!’ Juist dit bewust richting jezelf uitspreken is heel belangrijk;
• Als je geen zin hebt in je huishoudelijke taken, spreek jezelf toe dat dit een taak is die de Heere op je schouders gelegd heeft en waarop je ‘ja’ hebben gezegd tijdens de kerkelijke bevestiging van je huwelijk. Dat kan maken dat je met veel meer blijdschap met je poetsdoek door het huis loopt, omdat je het mag doen als opdracht die de Heere je geeft. Kijk hierin ook naar een goede balans. Als jij een inspanning hebt verricht (huishoudelijke taak), kijk dan altijd of er daarna een stuk ontspanning (bijv. een uitdagende activiteit) kan volgen;
• Combineer je huishoudelijke taken met iets wat je graag doet. Je kan mediteren over een mooie Bijbeltekst, wellicht kan je een preek/podcast of mooie muziek aanzetten, kan je een familielid of vriendin opbellen (handsfree) en zo kan je, terwijl jij je handen ‘vrij’ hebt, het mes aan twee kanten laten snijden;
• Misschien heb jij sterk de overtuiging dat je als vrouw in het huishouden zoveel mogelijk zelf moet doen, maar ook je man kan hierin een aandeel leveren, juist misschien wel op dat moment dat jij even iets bewust voor jezelf kan doen, een oplaadmomentje. Het is ook goed om samen als man en vrouw hier regelmatig over te spreken. Waarin kan jouw man je (leren) waarderen? En op welke manier(en) kan je dit concreet naar elkaar uitspreken?;
• Belangrijk is dat dat je tussendoor momentjes voor jezelf neemt. Ik hoor soms moeders zeggen die zeggen: ‘als mijn baby, dreumes of peuter op bed ligt ga ik juist heel hard in huis aan de slag. Want dan heb ik even tijd om wat te doen’. Maar dit is juist een moment dat jij even iets voor jezelf kan doen, waardoor je ook kan uitgedaagd worden als je last hebt van bore-out klachten;
• Daarnaast is het heel belangrijk om, als dit mogelijk is, het liefst iedere dag een wandeling te maken (half uur goed doorlopen). Dit is heel gezond voor het leegmaken van je hoofd, maar ook voor de aanmaak van gezonde (geluks)hormonen!
• Als je last hebt van bore-out klachten is het goed om te kijken waarin je uitgedaagd kan worden, mogelijk kan je bijvoorbeeld wel een opleiding of cursus vanuit huis doen om jezelf uit te dagen. Je kunt ook kijken welke hobby je kunt uitvoeren, of wellicht een nieuwe hobby opzoeken. Vaak sta je als moeder in ‘gevende’ stand, en is het soms lastig om voor jezelf te kunnen ‘nemen’. Dat kan heel egoïstisch voelen, maar dat is echt niet nodig.

Het is belangrijk dat je deze symptomen erkent en ze serieus neemt. Anders dan loop je namelijk jezelf voorbij! En dat is niet wat de Heere van je vraagt. Hij vraagt van ons om van jezelf te houden, zoals je bent! Ook als je wellicht gevoelig bent voor het ontwikkelen van bore-out klachten is dat iets wat de Hij passend heeft gevonden om op je schouders te leggen. Niet om het zelf te willen dragen of begrijpen, maar om steeds opnieuw te vragen om kracht en wijsheid om hier zo goed mogelijk mee om te kunnen gaan.