‘Mama, hoe kan het dat Lilly’s lied zulke beelden oproept? Is dat magie?’ Nia lachte. ‘Magie, wat is dat eigenlijk? Als je een jong poesje vraagt hoe een bij kan vliegen, zal ze misschien zeggen dat dat magie is. Zijnwedan zit vol wonderen, en sommigen noemen dat magie. Dit is een geschenk van de Maker – het is niet iets wat Lilly zelf heeft bedacht of tevoorschijn heeft geroepen, zoals jij ook niet van plan was om die beelden te zien. Je was er niet naar op zoek; je probeerde niet om de wereld naar je hand te zetten. Je stuitte er gewoon toevallig op, zoals een poesje op een bloem waar net een bij op landt. Dit is net zoiets als het water uit de Eerste Bron. De muziek die Lilly maakt, bezit grote kracht, maar het is overduidelijk dat de Maker die kracht erin heeft gelegd toen Hij de wereld schiep. Soms lijkt het alsof we een geheim onthullen, maar dat is niet zo. Dankzij een eeuwenlange strijd is iets wat ooit zo gewoon was als gras nu voor ons verborgen.’ (deel 2, De ijzingwekkende vlucht naar Kimera)
Ik heb hier thuis drie boekenverslinders die alles willen lezen wat los en vast zit in de leeftijd van 10 tot 14. Onze jongste van bijna 7 daarentegen, kiest voor prentenboeken en slaat daarbij de tekst over. Ik vind lezen belangrijk en waar ik bij de jongste me druk maar over het leesplezier, ben ik bij de oudsten op zoek naar goede boeken die hun honger kunnen stillen. En in die zoektocht stuitte ik op de Wingfeather Sage, een Amerikaanse serie over de strijd tussen goed en kwaad, monsters en wonderlijke wezens. Kan dat wel vanuit christelijk perspectief? Ik sprak met Monica van Bezooijen, vertaalster van deze serie, over het belang van dit soort boeken, zowel qua genre als voor de taalontwikkeling.
Monica is zelf moeder van drie kinderen, waarvan de jongste 11 is. Ze heeft een grote liefde voor taal, die ze kwijt kan in haar werk. De Wingfeather-serie is wel intensief vertaalwerk, door de vele verzonnen namen die óók vertaald moeten worden. Sluwels van Sloch, hoornhonden, richelrenners en sabeltandkoeien om maar wat op te sommen. Ik begrijp wel dat de kinderen geboeid zijn door het verhaal.
Wat is dit voor een soort serie?
“De Wingfeather Sage valt onder het genre fantasy. Het zijn vier delen – die overigens steeds dikker worden. De eerste twee delen zijn inmiddels vertaald en uitgegeven bij Uitgeverij Gideon. Met deel 3 ben ik nu bezig. Hopelijk verschijnt die begin volgend jaar. Wat betreft de leeftijd zou ik adviseren naar het kind zelf te kijken. Doorgaans wordt het gelezen door kinderen vanaf tien jaar maar er zijn ook jongere kinderen die er al van genieten. In Amerika lezen veel mensen deze serie vaak samen als gezin, wat mooie gesprekken oplevert. De boeken blijven mooi en ontroerend, ook als je ouder bent. Er zit voor elke leeftijd wel iets in. Van een goed kinderboek kan je altijd blijven genieten.”
“Het verhaal gaat over drie kinderen die een ontwikkeling doormaken. Daarmee onderscheidt het zich van veel andere kinderboeken, waarbij de karakters wat platter blijven. Ook ligt de moraal er in de boeken niet duimendik bovenop, maar je krijgt door de loop van het verhaal en de gesprekken inzichten en die wijsheden geven weer gespreksstof. Zo wordt er bijvoorbeeld steeds tegen de kinderen gezegd dat ze zich moeten herinneren wie ze zijn, wat hun naam is. Dat is een mooie, belangrijke boodschap.”
“De serie start wat traag op, omdat de auteur een hele nieuwe wereld opbouwt met allerlei details. Hij neemt de tijd om alles te beschrijven en hierdoor is het niet meteen heel spannend, maar als je doorzet wordt je geduld beloond want halverwege deel 1 komt het echt goed op gang.”
Het is een fantasieverhaal, waarin heel subtiel een christelijke boodschap verborgen ligt. Hoe gaan we hier als christenen mee om? Is terughoudendheid bij dit soort boeken terecht en waarom?
“De illustraties op de omslagen van deze boeken roepen misschien al vraagtekens op bij kopers. Die komen behoorlijk angstaanjagend over. Ik denk dat de angst voor fantasy deels is gebaseerd op (kinder)boeken die door en door duister zijn en duisternis verheerlijken. Daar leg ik als moeder een grens. Wat laat je lezen? In deze serie zie je dat het duister verkeerd en verwoestend is, maar overwonnen wordt door het goede. Dat is juist de drijfveer van de schrijver. Kinderen weten heel goed dat we in een wereld vol duisternis leven. In de boeken schrijft hij over een gezin dat zich daartegen wapent. Juist tegen een duistere hemel steekt het licht helder af. Ik vind wat G.K. Chesterton hierover schrijft heel mooi en verhelderend: “Een sprookje … laat een kind door een reeks duidelijke beelden wennen aan het idee dat deze grenzeloze verschrikkingen een grens kennen, dat deze vormloze vijanden de ridders van God tot vijand hebben, dat iets in het universum mystieker is dan de duisternis en sterker dan sterke angst.” (uit: De kracht van verwondering).
Monica: “Door het hele verhaal heen klinkt het verlangen van de schrijver door naar de toekomst met God, Die zal doorbreken en het kwaad zal worden overwonnen. Er wordt geschreven over de heimwee die in ieder mens schuilt, door herinneringen naar hoe het vroeger was, vóór de Grote oorlog en gedachten aan het goede en nieuwe van ‘de Maker’.”
“De boeken zijn te vergelijken met de series Narnia en In de ban van de ring. Een kind hoeft niet alles wat het leest meteen te begrijpen. Soms komt dat later pas. Omdat er in de boeken ook veel humor zit en ontspanning is er voor kleine kinderen, jongeren maar ook ouders iets in te vinden. Afwisseling tussen spanning en ontspanning zorgt ervoor dat het geheel niet te zwaar wordt.”
“Wat ik ook mooi vind aan deze serie, is dat die zo eerlijk is over wie wij mensen zijn, en zeker ook wij als ouders. In veel kinderboeken worden ouders een beetje aan de kant geschoven. Zodra het avontuur losbarst, zijn zij verdwenen. Ze hebben geen toegevoegde waarde. In deze serie krijgen volwassenen meer aandacht, maar dan ook hun tekorten en nare eigenschappen. Het is een familieverhaal. Door zelf een wereld te scheppen en daarvan te genieten, zoals Andrew Peterson dat doet, moedig je lezers aan om zelf ook creatief te zijn en te scheppen. We zijn immers gemaakt naar het beeld van de Schepper en Verhalenverteller! Vertel verhalen en geef ze door. Dat werkt verbindend.”
Heb jij tips voor écht mooie kinderboeken? Deel gerust je leestips in de reacties!
