Onze oudste wilde graag een keer met mama samen skeeleren. Dat kwam er op een vrijdagavond van. Al met al waren we misschien drie kwartier onderweg. Maar wat genoot ze! Haar ogen glommen. Ik had haar op dat moment geen groter plezier kunnen doen. 

Onze buurvrouw komt echt nooit met lege handen aan. Altijd heeft ze iets bij zich. Is het niet een zakje snoep voor de kinderen, dan wel een leuk tijdschrift, een heerlijke cake of een pannetje soep. Ze geeft gemakkelijk en gul. 

Mijn zwager houdt van goede gesprekken. Als hij komt, wil hij ook echt horen hoe het met ons gaat. Hij geeft onverdeelde aandacht en waardeert het enorm wanneer we dat andersom ook doen. 

Het is zaterdagmorgen, het regent en dus speelt de hele club binnen. Ik heb net mijn wasmand met kop erop naar beneden gesjouwd om heel huiselijk in de woonkamer die strijk weg te werken. Moeder stapt binnen. Neem het hele spul weer mee naar boven en staat een uur lang voor me te strijken. 

Liefdestalen

Elk van deze voorbeelden zegt hetzelfde: Ik geef om jou. Allemaal op een andere manier, maar met dezelfde intentie. Je herkent het misschien wel, de liefdestalen. Velen van jullie zijn denk ik bekend met de vijf talen van de liefde, zoals Gary Chapman (relatietherapeut) deze heeft omschreven. Er zijn heel wat boeken over verschenen en het kan heel verhelderend zijn om de liefdestaal van jezelf en mensen in je omgeving te leren kennen. Ieder mens heeft behoefte om zich geliefd te weten. Maar omdat we allemaal verschillend zijn, is de taal waarin die liefde wordt geuit ook verschillend. Chapman onderscheidt 5 talen van liefde. Deze zijn: lichamelijke aanraking, positieve woorden, tijd en aandacht, cadeaus en dienstbaarheid. Nu heeft ieder mens een primaire liefdestaal. Dat betekent dus niet dat de overige vier talen niet gesproken of gewaardeerd worden. Maar die ene taal raakt je het meest. 

Kinderen hebben liefde nodig

Dat is bij kinderen niet anders. En zoals we allemaal zullen erkennen, kan een kind alleen maar groeien en zich goed ontwikkelen wanneer het zich geliefd weet. Kinderen die opgroeien met een lege liefdestank, zoals Chapman dat noemt, zullen beschadigd raken. Daarom is het zo ontzettend belangrijk dat je weet op welke manier je dus die tank van je kind vult. Het kan maar zo zijn dat jouw eigen eerste liefdestaal ‘tijd en aandacht’ is. Je vindt het heerlijk om met je kinderen op stap te gaan, hen jouw volle aandacht te geven en gesprekken met ze te voeren. Maar stel dat de eerste liefdestaal van jouw kind ‘lichamelijke aanraking’ is, dan zal de liefdestank nooit helemaal gevuld worden, hoeveel tijd je ook met je kind doorbrengt. Je kind zal veel meer liefde ervaren, wanneer je het op schoot neemt, knuffelt, met hem of haar stoeit.

Deze weken brengen de meesten van ons extra veel tijd met onze kinderen door. Dat kan intensief zijn, maar ook heel leerzaam. En misschien is het wel een mooie kans op zoek te gaan naar de eerste liefdestaal van je kind. Daarover eerst het volgende: 

Neem de tijd

Om de liefdestaal van de kind te leren kennen heb je tijd nodig. Daarom is zo’n vakantieperiode misschien zo gek nog niet. Vooral bij jonge kinderen is het nog lastig de eerste liefdestaal te ontdekken. Kinderen tot vier jaar hebben aan alle vijf de liefdestalen evenveel behoefte. Ook zullen ze zelf nog naar manier zoeken om hun liefde te uiten. Daarom kun je vanaf de leeftijd van vier jaar pas echt spreken van een eerste liefdestaal.

Hoe ontdek je de eerste liefdestaal van je kind? 

Chapman geeft in zijn boek ‘De vijf talen van de liefde van kinderen’ een paar suggesties: 

• Observeer hoe je kind zijn liefde naar jou uit.
  Als je kind het heerlijk vindt om jou te helpen in huis in de tuin of met andere klusjes, is de kans groot dat de eerste liefdestaal ‘dienstbaarheid’ is. Kinderen die makkelijk complimenten aan anderen geven, zullen veel waarde hechten een positieve woorden.

• Observeer hoe je kind zijn liefde naar anderen uit.
  Maakt je kind graag tekeningen voor de juf of opa en oma (zonder dat jij dat stimuleert), dan zou ‘cadeaus’ de eerste taal kunnen zijn.

• Luister naar wat je kind het vaakst vraagt
  Let de komende dagen eens op welke vragen je en vooral verzoeken je van je kind krijgt. Vorige week haalde ik een van onze meiden uit school en omdat er even oppas was, kon ik dat doen zonder de zusjes mee te nemen. Ze keek me verrast aan: ‘Bent u alleen?’ En ze stelde gelijk voor om dan maar te lopen met de fiets aan de hand. Lekker veel extra tijd met mama.

• Kijk naar waar je kind het vaakst over klaagt.
  Vraag er desnoods eens bewust naar: ‘Wat zou je willen dat papa en mama met of voor jou doen?’ Of ‘ wat mis je/ zou je wel eens anders willen?’
• Laat je kind kiezen tussen twee opties.
  Wanneer het je niet duidelijk wordt wat de eerste taal is van je kind, kan het helpend zijn om twee opties voor te leggen. Leg bijvoorbeeld de volgende keuze eens voor: Zal ik je lievelingsmaaltijd voor je koken (dienstbaarheid) of gaan we samen een eindje wandelen (tijd en aandacht). Of voor het slapengaan nog even stoeien (lichamelijke aanraking) of een verhaal voorlezen (tijd een aandacht)?

Aandachtspunten: 

• Stel dat het je lukt om de eerste liefdestaal van je kind te ontdekken, dan is het vervolgens van belang om deze taal ook te gaan spreken. Ook wanneer dat niet zo bij jou past. Probeer op zoek te gaan naar manieren om die liefdestaal te gaan spreken, zonder het te overdrijven. Is de eerste liefdestaal ‘cadeaus’, dan betekent dat niet dat je elke dag je kind moet overladen met speelgoed. Maar handel hierin wijs. Een kado kan ook bestaan uit iets wat je voor zelf voor je kind hebt gemaakt, een verrassing in de lunchtrommel etc. 
• Het is niet de bedoeling dat je nu alleen de eerste liefdestaal van je kind spreekt. Wanneer je meerdere kinderen hebt, zul je zeer waarschijnlijk sowieso al ‘meertalig’ moeten worden. Maar we hopen allemaal dat onze kinderen niet alleen leren om liefde te ontvangen, maar ook aan anderen te geven. Dat ze opgroeien tot evenwichtige volwassenen die niet alleen denken aan hun eigen behoeften en hoe ze de eigen liefdestank gevuld kunnen krijgen, maar ook hoe ze tegemoet kunnen komen aan die van anderen en zo ook leren om hun naaste lief te hebben als zichzelf. Daarom hebben ze ons voorbeeld nodig om te leren hoe je ook andere liefdestalen leert spreken.  
• Vertoont je kind ander gedrag dan je gewend bent? Ga dan eerst eens na of mogelijk de liefdestank leeg aan het raken is. Misschien is er een grote verandering in het leven je kind gekomen waardoor de eerste liefdestaal minder gesproken wordt? Denk aan de komst van een broertje of zusje wat best wat tijd kan vragen van de ouders, waardoor er minder bewuste tijd en aandacht voor het kind is. Veel gedragsproblemen vinden hun oorzaak in een niet goed gevulde liefdestank. Houd daarom altijd de vraag in je achterhoofd: Waar heeft mijn kind op dit moment behoefte aan? Een kind wat steeds boos uit school komt kan behoefte hebben aan een time-out op de eigen kamer, maar wordt misschien veel meer geholpen met tien minuten op schoot zitten bij jou, voordat het gaat spelen. 

Liefhebben is een werkwoord 

Misschien vraag je je af of het wel nodig is om hier tijd en energie in te steken, omdat het toch wel ‘vanzelf’ gaat. Je houdt van je kinderen en geeft ze als vanzelf de liefde die ze nodig hebben en verstaan. Maar is dat echt waar? Als ik eerlijk ben, moet ik belijden dat ik vooral vanuit mezelf, gericht ben op mezelf. Het is niet voor niets dat we in de Bijbel zo vaak opgeroepen worden om onze naaste lief te hebben. Liefhebben is een werkwoord zeggen we wel eens. Dat vraagt om bewuste actie, dat gaat niet vanzelf. Ja, natuurlijk houd je van dat baby’tje in je armen. En knuffel je het, praat je ergen, voed je het. Maar het vraagt wel een bepaalde houding van je. Juist ook wanneer je kinderen ouder en ook ondeugender worden. Wanneer ze steeds meer van je vragen en een beroep doen op je geduld, tijd en energie. Dan vraagt het om die dienende houding, ook wanneer dienstbaarheid niet jouw eerste liefdestaal is. Dan vraagt het om bewuste tijd en aandacht of toch weer die positieve woorden, wanneer je aan het eind van je Latijn bent. Waarom? Omdat je kinderen het waard zijn. Maar nog meer, omdat de Heere het zo waard is. Hij is het die ons het liefdesgebod gaf. En Hij vraagt in de eerste plaats om onze liefde en tijd en aandacht. En wanneer we uit die Bron mogen putten, dan hebben we wat uit te delen. Ja, ook dan gaat het nog niet perse vanzelf. Maar dan weet je wel waar je heen kunt om je eigen tank te vullen. De Heere wil genadig zijn, Zijn liefde in onze zondige harten uitstorten. En dat is een liefde die van één kant komt. Liefde die ook alles heeft gekost. ‘Hierin is de liefde Gods jegens ons geopenbaard, dat God Zijn Eniggeboren Zoon gezonden heeft in de wereld, opdat wij zouden leven door Hem.’ (1 Joh.4:9)  

Wij schieten naar Hem toe altijd tekort. Welke liefdestalen we ook spreken. Naar de Heere toe niets meebrengen van onze dienstbaarheid, tijd, mooie woorden, geschenken of wat dan ook. We staan met lege handen en een zondig hart. Maar wat een wonder is het dan te weten dat Hij altijd de Eerste is en was. Wij hebben Hem lief omdat Hij ons eerst heeft liefgehad (1 Joh.4:19). Zijn liefde raakt nooit uitgeput. 

De mooiste taal

Het is vakantietijd. Mogelijk ga je op zoek naar de eerste liefdestaal van je kind. Mogelijk mag je ook op zoek naar de manieren waarop de Heere Zijn liefde aan jou laat blijken. Bid om geopende ogen, zodat je het mag zien. Zijn liefde die op zoveel manieren tot ons komt. Onze liefde is onvolmaakt. Maar voor wie op de Heere vertrouwt, zal eens de liefde alleen overblijven. Dan zal het zuiver zijn. Dan mag je de mooiste liefdestaal spreken, de taal die alle andere zal overtreffen. De enige taal die overblijft. En nu blijft geloof, hoop en liefde, deze drie; doch de meeste van deze is de liefde (1 Kor.13:13)

P.S.: Ik heb in dit artikel maar iets aangestipt van hoe je de liefdestaal van je kind kunt ontdekken en leren spreken. Meer weten? Lees dan het boek. De 5 talen van de liefde van kinderen – Ross Campbel en Gary Chapman. – 2014 Royal Jongbloed