Eerste Hulp bij Overprikkeling 

Het was de eerste thuiswerkdag voor mij, maar ook voor onze kleuter. Dat betekende dat ik haar moest helpen met haar werk. (En, geloof me, kleuters kunnen ook echt heel serieus huiswerk hebben!) Ook had ze een vast video-momentje met haar juf. Daarnaast mocht ik mijn eigen achtstegroepers digitaal aansturen en hen op twee video-momenten ontmoeten. Tel daarbij op een dreumes die het niet meer gewend is om echt de hele morgen in de box te moeten zitten.(Ik weet het; niet de meest pedagogische oplossing, maar wel even zo praktisch) En daarbij hebben we dan nog een peuter die dezelfde werkjes wil doen als grote zus, maar een spanningsboog heeft van nog geen 30 seconden. Het tafereel halverwege de morgen: Keukentafel vol viltstiften, papieren en knipsels. Vloer bezaaid met speelgoed. Jammerend kind in de box. Kleuter die om hulp roept bij het knip-en plakwerk. Peuter die echt even buiten wil spelen en jas en schoenen niet kan vinden en dan mamajuf, die ook mama en juf is, voor de camera om haar eigen leerlingen uitleg te geven over het thuiswerk van die dag. En toen ging er iets mis! Ik viel uit tegen de kinderen, reageerde op hen af en zei dingen waar ik drie tellen later alweer spijt van had.

Aan het einde van die morgen had ik maar een samenvatting: Aan alle kanten overprikkeld. 

En dan ben ik niet op mijn best! Ik moest daar iets aan doen. En dat kan ik alleen zelf. Daarom maakte ik die dag nog een lijstje met 10 dingen die ik kan doen wanneer weer een dergelijke situatie dreigt. En ik heb gemerkt dat ik deze periode van thuiswerken en thuisonderwijs regelmatig hierop teruggevallen ben.  

Mogelijk heb jij ook iets aan één van deze 10 tips. 

1. Indien mogelijk: Zorg voor voldoende slaap. Ik weet het, dat is een open deur, maar wel zo ontzettend belangrijk dat het bij mij op nummer 1 staat. Het is dan wel geen oplossing a la minute, maar slaapgebrek is (voor mij althans) vaak wel een onderliggende oorzaak van te weinig ruggengraat hebben om complexere situaties overdag aan te kunnen. Ik herinner met de oproep van een pedagoog om bij een kind met gedragsproblemen eerst eens na te vragen of het wel voldoende nachtrust had. En zoals dat bij kinderen werkt, is dat bij volwassenen niet anders. Hoe vaak zeg jij niet tegen één van je kinderen: ´Je bent vast heel moe, vanavond gaan we maar eens vroeg naar bed.´ Wanneer zeg je dat? Als je kind die dag wel erg veel huilt, sneller boos wordt, minder kan hebben, overprikkeld is. En nu jij! Zeg het eens tegen jezelf: Vandaag was je wel erg snel boos, emotioneel en overprikkeld, ga maar eens lekker vroeg naar bed! 
2. Wat je wel op dát moment kunt doen is: Stap uit de situatie. Denk weer even aan die rommelige keuken, huilende kids en herrie aan je hoofd. Probeer de kinderen zelfstandig aan het werk te zetten, buiten te laten spelen of zet ze desnoods weer terug in die box. Maar zorg ervoor dat je (al is het maar 5 minuten) even kunt ´ontsnappen aan de situatie´ en adem kunt halen. Probeer die 5 kostbare minuten dan ook niets te doen, behalve rustig op adem te komen. En wanneer je weer een beetje wat rust in je lijf hebt, kom je terug en probeer je één van de andere tips uit.
3. Leer van Martha. Dit is voor mij echt een eye-opener geweest. Via het Moeskruid Bijbelstudierooster was laatst het gedeelte van Martha en Maria aan de beurt. En nu  moet ik je eerlijk zeggen dat ik altijd erg veel sympathie heb voor Martha. Ik kan het me helemaal voorstellen: Je huis vol visite, je voelt je verantwoordelijk en rent je benen uit je lijf om alles voor elkaar te krijgen. En wat doet je zus? Helemaal niets! Die zit alleen maar. Ja, dat zou jij ook wel willen, maar wie zorgt er dan voor eten op tafel? En dan krijgt Matha ook nog een vermaning. Is het dan niet goed je verantwoordelijk te voelen voor je huishouding? En je kunt toch ook praktisch gezien niet de hele dag Bijbellezen? Hoe zit het dan met de Spreuken 31-vrouw? Maar toen las ik de verklaring van Matthew Henry. Hij zegt zo mooi in zijn commentaar op Lukas 10:38-42: ´Het is prijzenswaardig van Martha dat ze, uit liefde voor Jezus een goede maaltijd voor Hem klaar wilde maken. Maar ze was bekommerd en verontrust over veel dienen. Ze had het met minder kunnen doen, maar dat deed ze niet. Ze vroeg het uiterste van zichzelf in haar dienen, zodat er niets overbleef voor het zitten aan Jezus´ voeten. Ze ging er in op. De zorgen die Hij ons oplegt mogen wij blijmoedig op Hem werpen, maar niet de zorgen die wij in onze dwaasheid onszelf op de hals hebben gehaald. Arme Martha, u hebt veel dingen om u over te ergeren en dit brengt u uit uw humeur, terwijl minder drukte ook goed geweest zou zijn. Martha wilde graag de reputatie van een goede huisvrouw ontvangen, maar Maria koos voor het zitten aan Jezus´ voeten.´  En daarom probeer ik nu, met vallen en opstaan te leren van Martha. Waar ben ik druk mee? En zijn dat dingen die echt nodig zijn, of die ik mezelf op de hals heb gehaald?  En kan ik het soms ook met minder doen, zodat ik niet zo snel ´humeurig´ wordt? Ik probeer mezelf de spiegel voor te houden en heb ontdekt dat er soms nog heel wat af kan.
4. Stort je hart uit voor God. Zeg het, gooi het eruit. Je mag met alles bij de Heere komen. En er is geen betere plek. Sluit heel even die deur van je slaapkamer achter je, kniel neer en vertel waar je mee zit. Zeg het dat je het moeilijk vindt en vraag om kracht. ´Al wat u ontbreekt, schenk Ik zo gij ´t smeekt, mild en overvloedig.´
5. Verander van omgeving. Probeer uit de situatie te stappen voor iets langer dan 5 minuten. En neem je kinderen dan ook mee. Dus, jassen en schoenen aan en gaan! Al is het alleen even een rondje lopen of fietsen. Vooral de rust van de natuur kan je zo goed doen. En mogelijk spreek je nog even iemand onderweg en zie je bij terugkomst alles heel anders. En als dat niet mogelijk is, kan het zelfs helpen om even in de tuin te gaan zitten. Laat je hierbij niet tegenhouden door weersomstandigheden. Kinderen vinden het vaak helemaal niet erg om met regenlaarzen en paraplu op stap te gaan 😉 En mocht het echt plenzen, pak dan de telefoon en bel iemand op. Op die manier stap je even uit je eigen ´denken´.
6. Geef grenzen aan en vraag/accepteer hulp. Je hoeft niet altijd alles alleen te doen en te kunnen. Als een ander een helpende hand biedt, sla die dan niet gelijk af. Nu kan er in deze misschien praktisch niet zoveel hulp geboden worden, maar een collega die wat werk van jou overneemt, kan al veel verlichting geven.
7. Houd je schermtijd in de hand. Dus alleen op vaste momenten check je je telefoon en reageer op je op apps en mails. Dat geeft mij veel meer rust dan dat ik elke keer weer die telefoon pak. Het lijkt even ontspannend te werken, maar vaak geeft het alleen maar meer onrust en prikkels. Bovendien heb ik het ook veel sneller afgewerkt als ik op één, of een aantal vaste momenten reageer, dan de hele dag door.
8. Focus op wat je doet; doe het met aandacht. Al is dat het schoonmaken van het toilet 😉 Probeer je te focussen. Vraagt je kleuter of je wilt helpen met kleuren doe het dan met je volle aandacht. Werk op die manier taken één voor één af. Dat is veel efficiënter dan vijf taken tegelijk uit te voeren. Vrouwen denken nogal eens te kunnen multitasken, maar uit onderzoek is gebleken dat ons brein dat helemaal niet aankan en door het voortdurend switchen van de ene naar de andere taak veel energie verloren gaat, die je wel overhoudt wanneer je de taken één voor één aanpakt. Het werkt overigens wel goed, wanneer je een taak volledig automatisch doet. Dat verklaart waarom strijken en een preek luisteren bijvoorbeeld, wel een goede combinatie is.
9. Pak je eilandjes van Rust, zodra het kan. Elk mens heeft het nodig om op te kunnen laden. Zeker in deze periode waarbij misschien veel op elkaars lip zit, de kids allemaal thuis zijn en we beperkt zijn in onze vrijheid is het heel belangrijk om even te kunnen ´ontsnappen´ aan de drukte en spanning van de dag. Zoek naar wat jou daarin helpt. Een boek, waarin je even in een andere wereld duikt, een wandeling door de natuur alleen of met een goede vriendin, een hobby die je altijd al wilde oppakken. Je hebt het nodig en misschien heb je er juist nu ook weer meer tijd voor.
10. Tot slot: neem 3x daags je medicijnen in. Dat schreef ik voor mezelf als laatste op mijn EHBO-briefje. Ik bedoel daarmee, het medicijn voor mijn zondige hart. Ik ben zo vaak niet die moeder die ik zou moeten zijn of willen zijn. Ik schiet uit mijn slof, heb te weinig geduld, raak gespannen van het nieuws, reageer af op de kinderen, doe teveel Martha-werkzaamheden. Hoe drukker de dag, des te meer medicijnen moet ik innemen. En daar vind ik uiteindelijk rust. Soms zomaar een vers, een lied, een kort gebed. Maar het is wel het beste medicijn voor een onrustig hart. 

Misschien zit er wat voor je bij. Mogelijk lees je dit met stijgende verbazing omdat je die momenten van ´het-wordt-me-allemaal-even-te-veel´ niet kent. Dan kun je wellicht anderen bemoedigen en tips geven. En, ik hoor graag van jou, moeder die ook wel eens van die momenten heeft dat je het even niet meer overziet, wat jouw EHBO-lijstje is. Tips altijd welkom ;-).

Dit blogartikel werd geschreven door Corma. Je kunt hier meer over het team van blogschrijvers lezen.  

Foto: Mirjam van der Wart